Apa Bintik-Bintik Di Badan Itu? Ini Simptom Cacar Air Yang Sering Disalah Baca Oleh Ibu Bapa

Apabila kulit anak timbul ruam secara rawak, ibu bapa rasa amat kecewa kerana tidak tahu puncanya.

Memandangkan kulit anak agak sensitif, mereka mungkin mendapat ruam akibat menukar sabun pencuci baju, ataupun bahan daripada pakaian baru mereka.

Kami ingin menyiasat lebih lanjut dan menyingkirkan sebab-sebab ini daripada senarai mengapa ruam timbul.

Namun jika anda telah melakukan segalanya yang anda boleh untuk mengenal pasti punca ruam mereka dan masih tidak dapat menentukan sebabnya, salah satu puncanya mungkin cacar air¹.

Bagaimana untuk ketahui jika ruam anak sebenarnya cacar air

Cacar air adalah penyakit biasa yang menyerang kanak-kanak. Virus yang menyebabkan cacar air juga dikenali sebagai virus varicella, virus sama yang menyebabkan kayap (shingles). Ia merupakan penyakit yang senang dijangkiti dan boleh merebak daripada seorang ke seorang¹.

Seseorang yang dijangkiti virus ini akan demam dan timbul ruam dengan lepuh. Ianya boleh merebak melalui¹:

• Udara apabila seseorang yang menghidap cacar air itu batuk atau bersin.
• Dengan menyentuh cecair yang keluar daripada lepuh.

Jadi, jika anak anda baru-baru ini pergi ke taman permainan dan bermain dengan kanak-kanak lain yang membawa virus itu, mereka mungkin telah dijangkiti virus varicella. Untuk menentukan sama ada ia adalah cacar air, ibu dan ayah perlu meninjau simptom-simptom berikut¹:

• Demam, rasa tidak sihat dan letih lima hari sebelum ruam timbul.
• Bintik merah kecil yang gatal di seluruh badan. Biasanya ruam bermula di dada dan belakang, kemudian merebak ke muka, kepala, kedua-dua belah lengan dan kaki.
• Dalam masa 24 jam, ruam tersebut akan kelihatan seperti lepuh air (lepuh), kemudian pecah, kering dan menjadi keruping (4 -5 hari).
• Bintik-bintik baru akan terus timbul untuk lima hari dan mengambil masa dua minggu untuk hilang.

Biasanya,  jangkitan cacar air ini menghasilkan imuniti seumur hidup. Walau bagaimanapun, virus ini mungkin bersembunyi dan berulang sebagai kayap (shingles) pada orang dewasa dan kadang-kala pada kanak-kanak¹.

Apa yang perlu ibu ayah lakukan jika anak dijangkiti cacar air?

Jika anak anda menunjukkan simptom, anda harus membawa anak berjumpa dengan doktor. Ini kerana kanak-kanak lebih cenderung untuk menggaru lepuh mereka, malah mereka juga berisiko untuk mendapat komplikasi daripada cacar air seperti jangkitan kuman kulit, yang memerlukan ubat antibiotik².

Ada beberapa cara untuk ibu bapa membantu melegakan ketidakselesaan anak-anak. Namun kami amat cadangkan untuk anda mendapat pelan rawatan betul daripada doktor dan tidak memberikan sebarang ubat kepada anak tanpa preskripsi doktor.

Selain itu, ada beberapa perkara yang anda boleh lakukan:

#1. Pastikan anak tidak menggaru!

Menggaru ruam boleh menyebabkan jangkitan kulit jika anak anda telah terjangkit jangkitan kuman dan ini akan meninggalkan parut². Cuba tip berikut bagi melegakan kulit anak yang gatal:

• Mandian mil oat sejuk (anda boleh membelinya di farmasi berdekatan). Dap atau tepuk (jangan gosok) pada kulit kering.
• Sapu losyen kalamin (calamine lotion) pada bintik-bintik gatal.
• Cuba antihistamin, seperti diphenhydramine, untuk mengurangkan gatal².
• Pakai pakaian kapas yang longgar untuk elakkan merengsakan kulit³.
• Potong kuku anak agar dia tidak dapat menggaru dan mengumpul bakteria di bawah kuku.
• Pakaikan sarung tangan atau miten jika boleh².

#2. Duduk dalam ruang sejuk selama mana yang boleh

Haba dan peluh boleh menyebabkan kegatalan pada ruam badan anak. Ajak anda duduk dalam ruang yang sejuk, pasang kipas supaya peredaran udara mencukupi. Guna kain yang sejuk dan lembap untuk menyapu pada bahagian tubuh yang gatal agar kulit rasa lebih tenang dan pastikan ia kering sepenuhnya bagi mengelakkan ia menjadi tempat pembiakan bakteria^3,4.

#3. Pastikan anak minum air dengan banyak

Ibu bapa harus memastikan anak-anak minum cecair dengan banyak bagi mengelak dehidrasi³.

Cuba tawarkan mereka air kosong berbanding air manis, sekiranya mereka mempunyai ruam cacar air pada bahagian mulut. Elak memberikan mereka makanan yang berasid atau masin kerana ini boleh menyebabkan mulut sakit³.

Cara untuk mencegah jangkitan dan/atau menghentikan jangkitan daripada menjadi lebih teruk

Sudah tentu kita berharap anak-anak tidak perlu menderita kerana cacar air. Ada caranya untuk kita elak anak-anak terjangkit cacar air, dan salah satu caranya adalah untuk memvaksinkan mereka⁴.

Vaksin varicella diberikan sebagai salah satu langkah pencegahan untuk mengurangkan risiko anak-anak dijangkiti penyakit ini, menyebarkan kepada orang lain atau mengalami komplikasi akibat cacar air¹.

Aktiviti imunisasi telah diperkenalkan di Malaysia seawal tahun 1868. Pada masa itu, hanya terdapat imunisasi untuk mencegah penyakit cacar⁵. Namun kini, kita mempunyai jadual imunisasi komprehensif yang diberikan kepada anak-anak Malaysia di bawah Program Imunisasi Kebangsaan (NIP)⁶.

Walaupun buat masa sekarang vaksin varicella bukan sebahagian daripada NIP, ia sebenarnya boleh didapati di kebanyakan klinik pengamal perubatan am, hospital swasta dan di klinik pakar pediatrik anda⁷.

Disyorkan untuk anda merujuk dengan doktor atau pakar pediatrik tentang vaksin varicella untuk anak-anak pada lawatan anda yang seterusnya.

Selain itu, ibu bapa juga harus sentiasa memastikan mainan anak-anak disanitiasi secara kerap. Permukaan yang sering disentuh juga harus disapu dan dinyahjangkit bagi menghalang penyakit merebak⁸.

Jangan lupa untuk mengamalkan tabiat kebersihan yang baik selain merujuk kepada doktor keluarga anda tentang langkah pencegahan yang anda boleh ambil.

MY-VVX-00114 Aug/2022

Rujukan:

1. PORTAL MyHEALTH. Chickenpox. Available From: https://www.myhealth.gov.my/en/chickenpox/. Last Accessed 20 August 2022.  
2. Mayo Clinic. Chickenpox. Available From: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chickenpox/diagnosis-treatment/drc-20351287. Last Accessed 22 August 2022. 
3. National Health Service. Chickenpox. Available From: https://www.nhs.uk/conditions/chickenpox/. Last Accessed 22 August 2022. 
4. National Health Service Scotland. Chickenpox. Available From: https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/infections-and-poisoning/chickenpox#treating-chickenpox. Last Accessed 22 August 2022. 
5. Sulaiman FI, Ariffin K. Penggunaan Vaksin Era Kolonial Di Selangor. Asian Journal of Environment, History and Heritage [Internet]. 2021:5(1).
6. Immunise4Life. The Malaysian National Immunisation Programme (NIP). Available From: https://immunise4life.my/the-malaysian-national-immunisation-programme-nip/. Last Accessed 19 August 2022.  
7. Immunise4Life. 5 Additional Recommended Vaccines for Children. Available From: https://immunise4life.my/5-additional-vaccines-for-children/. Last Accessed 13 September 2022.
8. Centre for Health Protection. Department of Health – The Government of Hong Kong Special Administrative Region. Chickenpox. Available From: https://www.chp.gov.hk/en/healthtopics/content/24/15.html. Last Accessed 22 August  2022.