demam denggi sentiasa membimbangkan dan kekal menjadi kebimbangan kesihatan awam yang penting – telah menjejaskan lebih 11,000 nyawa di Singapura, 100,275 nyawa di Malaysia, dan lebih 186,000 kes di Indonesia sejak awal tahun 2024 sahaja. Di Indonesia, jumlah kes kini meningkat tiga kali ganda berbanding tempoh yang sama pada 2023.
Walaupun kaedah kawalan nyamuk tradisional adalah penting, ia harus dilengkapi dengan penyelesaian inovatif untuk memastikan perlindungan menyeluruh. Kemunculan vaksin denggi menawarkan lapisan pertahanan baharu untuk keluarga tetapi salah tanggapan mengenai keselamatan dan keberkesanan vaksin boleh menyebabkan keraguan.
Lima Fakta Vaksin Denggi Perlu Tahu Setiap Ibu Bapa:
Vaksin denggi baharu telah diluluskan dan disyorkan oleh Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) baru-baru ini.
Pada Mei 2024, Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) mengesyorkan vaksin denggi baharu yang dipanggil TAK-003 dalam kertas kedudukannya mengenai vaksin denggi. WHO mengesyorkan negara-negara untuk mempertimbangkan untuk memperkenalkan vaksinasi denggi ke dalam program vaksinasi awam mereka di tempat di mana kadar jangkitan denggi yang tinggi menimbulkan ancaman kesihatan awam yang ketara.
Dalam bulan yang sama, WHO menambah vaksin denggi TAK-003 yang sama ke dalam Senarai Vaksin Pra-Kelayakan. Ini bermakna WHO telah menilai dan mengesahkan kualiti dan kebolehpercayaan vaksin sebagai kaedah pencegahan denggi penting yang sesuai digunakan dalam program vaksinasi awam. Pengesyoran ini memberikan jaminan daripada WHO, pihak berkuasa kesihatan global yang dipercayai, yang boleh dipercayai oleh orang ramai untuk melindungi daripada denggi.
TAK-003 boleh diberikan dengan atau tanpa jangkitan denggi
Ya, TAK-003 boleh diberikan kepada individu, sama ada pernah menghidap denggi sebelum ini atau tidak. Adalah penting untuk mengetahui bahawa orang ramai boleh mendapat denggi lebih daripada sekali, dan jangkitan kedua boleh membawa kepada gejala dan hasil yang lebih teruk. Vaksin baharu ini membantu melindungi daripada denggi bagi kedua-dua orang yang pernah dijangkiti denggi sebelum ini dan mereka yang tidak. Selain itu, tidak ada keperluan untuk ujian status denggi sebelum mendapatkan vaksin. TAK-003, diberikan sebagai dua dos dengan selang tiga bulan, boleh melindungi daripada denggi.
Vaksin denggi disyorkan untuk ibu bapa dan kanak-kanak.
Betul. Agensi Ubat Eropah (EMA) telah meluluskan penggunaan TAK-003 pada individu berumur 4 tahun ke atas. Vaksin denggi baharu telah diluluskan di lebih 40 negara di seluruh dunia, termasuk Kesatuan Eropah, Brazil, Argentina, Columbia, Indonesia, Thailand, Malaysia, dan Vietnam, memberikan perlindungan penting untuk keluarga di kawasan di mana denggi merupakan ancaman serius.
Kajian menunjukkan TAK-003 memberikan perlindungan berpanjangan terhadap denggi.
TAK-003 telah menjalani penyelidikan yang meluas melalui percubaan klinikal berbilang negara yang besar, dengan susulan jangka panjang sehingga 4.5 tahun. Keputusan menunjukkan bahawa TAK-003 selamat dan berkesan dalam mencegah demam denggi dan kemasukan ke hospital akibat denggi. Tambahan pula, kajian menunjukkan bahawa TAK-003 memberikan perlindungan jangka panjang, tidak kira sama ada individu tersebut menghidap denggi atau tidak.
Setahun selepas vaksinasi, vaksin itu masih 80.2% berkesan dalam melindungi daripada denggi dan mengurangkan kemasukan ke hospital akibat denggi sebanyak 90.4% selepas 18 bulan. Tiada bukti bahawa vaksin itu memburukkan lagi penyakit, dan vaksin itu secara amnya diterima dengan baik, tanpa risiko keselamatan penting yang dikenal pasti selepas susulan jangka panjang.
TAK-003 telah pun diluluskan di lebih 40 negara termasuk Indonesia, Thailand, Malaysia dan Vietnam.
TAK-003 telah diluluskan di lebih 40 negara termasuk Kesatuan Eropah, Brazil, Argentina dan Colombia. Di Asia Tenggara, vaksin itu telah diluluskan dan boleh didapati di Indonesia dan Thailand, Malaysia dan baru-baru ini di Vietnam.
Indonesia melancarkan program vaksinasi demam denggi wilayah dengan TAK-003 di Kota Balikpapan, Kalimantan Timur, pada akhir 2023, menandakan program vaksinasi pertama negara seumpama ini. Program vaksinasi wilayah telah berada di landasan yang betul kerana Balikpapan Dinkes melaporkan bahawa 75% daripada populasi sasaran 9,800 kanak-kanak telah diberikan TAK-003 pada awal Februari 2024. Program vaksinasi denggi wilayah kini telah diperluaskan kepada kanak-kanak di Probolinggo dan di Samarinda .
Di Amerika Selatan, untuk membantu memerangi lonjakan kes dengginya, Brazil memasukkan TAK-003 ke dalam program imunisasi kebangsaannya pada awal 2024. Kemudian pada tahun Ogos, Argentina memulakan program vaksinasi yang disasarkan untuk mengutamakan vaksinasi golongan muda di wilayah dengan kes denggi yang tinggi.
Membongkar 5 mitos biasa tentang vaksin denggi
Selepas mengetahui lebih lanjut tentang vaksin terbaharu, mari kita pecahkan beberapa mitos:
Mitos 1: Vaksin denggi tidak selamat untuk kanak-kanak.
Fakta: Vaksin denggi baharu telah terbukti selamat untuk kanak-kanak dan orang dewasa, tanpa mengira pendedahan mereka kepada denggi sebelum ini. EMA meluluskan TAK-003 pada kanak-kanak berumur 4 tahun ke atas pada 2022, dan di Brazil, vaksin itu telah dimasukkan ke dalam Program Imunisasi Kebangsaan pada awal 2024 sebagai sebahagian daripada langkah holistik untuk mengatasi peningkatan mendadak kes denggi.
Mitos 2: Vaksin denggi hanya untuk mereka yang pernah dijangkiti denggi sebelum ini.
Fakta: Vaksin denggi yang baru diluluskan, TAK-003, berkesan untuk kedua-dua mereka yang pernah dan belum pernah menghidap denggi sebelum ini. WHO mengesyorkan bahawa vaksinasi denggi perlu diperkenalkan di negara yang mempunyai kadar jangkitan denggi yang tinggi.
Mitos 3: Denggi hanyalah selesema teruk.
Fakta: Walaupun simptom denggi boleh bermula seperti selesema, ia boleh dengan cepat menjadi penyakit serius dengan komplikasi yang boleh mengancam nyawa. Denggi yang teruk boleh menyebabkan demam denggi berdarah dan sindrom kejutan denggi, yang boleh mengakibatkan kematian jika tidak dirawat. Beberapa tanda amaran denggi yang teruk termasuk muntah berterusan, kesukaran bernafas, sakit perut, keletihan, dan najis berdarah. Memandangkan kanak-kanak mungkin tidak dapat menyuarakan kesakitan mereka, ibu bapa perlu dapat melihat gejala ini dan melawat doktor jika gejala berterusan.
Mitos 4: Jus daun betik boleh menyembuhkan denggi.
Fakta: Ini adalah mitos biasa. Walaupun jus daun betik mungkin membantu meningkatkan kiraan platelet, tiada bukti saintifik untuk menyokongnya sebagai penawar denggi.
Mitos 5: Kekebalan kumpulan sudah cukup untuk melindungi keluarga saya.
Fakta: Kekebalan kumpulan ialah apabila kebanyakan orang dalam komuniti kebal terhadap penyakit berjangkit, sama ada daripada vaksin atau jangkitan sebelumnya. Walaupun ia memberikan tahap perlindungan, imuniti kumpulan hanya berfungsi jika kebanyakan orang dalam populasi telah menerima imuniti daripada penyakit itu melalui jangkitan atau vaksinasi terdahulu. Oleh kerana majoriti penduduk tidak diberi vaksin denggi, bergantung semata-mata pada imuniti kumpulan tidak mencukupi untuk melindungi keluarga anda daripada jangkitan denggi. Denggi mempunyai empat strain, dan imuniti terhadap satu tidak menjamin perlindungan daripada yang lain. Atas sebab ini, perlindungan menyeluruh adalah perlu, dan vaksinasi merupakan salah satu komponen kritikal strategi pelbagai rupa menentang denggi yang merangkumi pelbagai taktik seperti menggunakan ubat nyamuk, memakai pakaian lengan panjang dan menghapuskan tempat pembiakan nyamuk.
Bersedia untuk menjaga kesihatan keluarga anda?
Sila dapatkan nasihat doktor anda tentang vaksin denggi dan bincangkan sama ada ia sesuai dengan keluarga anda. Ingatlah untuk sentiasa berwaspada terhadap gigitan nyamuk dan gunakan semua pendekatan pencegahan denggi yang ada. Dengan sentiasa bermaklumat dan mengambil langkah proaktif, kita secara kolektif boleh memerangi denggi sebagai komuniti dan melindungi kesihatan semua orang.
Artikel ini ditulis oleh: Prof Datuk Dr Zulkifli Ismail
Setiausaha Agung Persatuan Pediatrik Asia Pasifik (APPA)
Jawatankuasa Pemandu Suara dan Tindakan Denggi Asia (ADVA)
Pengerusi Pencegahan & Advokasi Denggi Malaysia (DPAM)