Kencing Manis Semasa Mengandung (GDM): Punca, Tanda & Risiko Pada Ibu Serta Bayi

Kencing manis semasa mengandung boleh membuatkan ibu berasa risau. Mana tidaknya, sebelum ini tiada sebarang masalah, bila berbadan dua tiba-tiba dikesan gestational diabetes selepas episod minum air gula.

Kencing manis semasa mengandung atau nama saintifik Gestational Diabetes Mellitus (GDM) adalah salah satu komplikasi perubatan semasa kehamilan.

Apa itu kencing manis semasa mengandung

Gestational Diabetes (GD) adalah sejenis diabetes yang berlaku semasa kehamilan apabila paras gula dalam darah menjadi terlalu tinggi. 

Kencing manis ketika hamil biasanya muncul semasa pertengahan kehamilan, antara 24 dan 28 minggu.

Disahkan gestational diabetes tidak tidak bermakna anda telah menghidap diabetes sebelum hamil. Biasanya keadaan itu muncul disebabkan oleh kehamilan.

Orang yang menghidap diabetes Jenis 1 dan Jenis 2 mempunyai cabaran tersendiri apabila melibatkan kehamilan. Menurut Pusat Kawalan dan Pencegahan Penyakit (CDC), hampir 6 hingga 9% wanita akan menghidap diabetes ini ketika mereka sedang mengandung. 

Punca gestational diabetes ketika hamil

Insulin merupakan hormon yang dihasilkan dalam pankreas yang mengawal metabolisme lemak dan karbohidrat badan. Ia juga membantu badan menukar gula menjadi tenaga.

Punca gestational diabetes semasa mengandung berlaku apabila hormon dari plasenta menyekat kesan insulin, menghalang badan daripada mengawal peningkatan gula darah kehamilan dengan berkesan.

Ini menyebabkan hiperglisemia (atau bacaan gula ibu mengandung tinggi dalam darah), yang boleh merosakkan saraf, saluran darah dan organ dalam badan anda apabila tidak terurus.

Adakah diabetes semasa mengandung disebabkan oleh diet?

Diet boleh menjadi faktor penyumbang kepada perkembangan diabetes semasa hamil, tetapi diet anda tidak menyebabkan diabetes.

Gestational diabetes kehamilan berlaku apabila hormon dari plasenta anda menghalang keupayaan anda untuk menggunakan atau membuat insulin. Insulin membantu badan anda mengekalkan jumlah glukosa yang betul dalam darah anda.

Apabila anda menghidap diabetes, anda mempunyai terlalu banyak gula dalam darah anda.

Anda boleh membantu menguruskan diabetes semasa mengandung dengan mengambil makanan sihat yang tidak menyebabkan gula darah anda meningkat ke paras yang tidak selamat.

Cara mengesan kencing manis 

Biasanya setiap ibu hamil yang memiliki sejarah keluarga penghidap kencing manis atau memiliki BMI tidak normal, klinik akan menetapkan tarikh untuk anda melalui ujian toleransi glukosa (GTT) ketika mengandung.

Ini adalah sejenis ujian mudah yang dijalankan pada awal kehamilan dan akan diulang pada usia kandungan 24 hingga 28 minggu.

• Ujian toleransi glukosa GTT memerlukan anda untuk berpuasa semalaman iaitu tidak makan atau minum, kecuali air kosong/ air mineral sahaja.
• Pada awal paginya, sebelum menikmati sarapan, ujian darah akan dijalankan terlebih dahulu.
• Kemudian anda akan diminta untuk minum segelas air gula yang disediakan oleh pihak klinik.
• Kemudian, ujian darah akan diulang sekali lagi selepas 2 jam minum air gula.

Jika ibu menghidapi kencing manis pada kandungan sebelumnya, anda akan diminta membuat ujian toleransi glukosa GTT ini pada lebih awal kandungan untuk pengesanan awal Diabetes ketika mengandung, justeru dapat mengawal atur paras gula di dalam darah.

Jika keputusan ujian toleransi glukosa GTT normal, ujian ini perlu diulang pada usia kandungan 24 hingga 28 minggu kandungan.

Bacaan kencing manis ketika hamil

Bacaan Blood Sugar Profile (BSP) atau bacaan kencing manis ketika hamil adalah seperti berikut:

• Wanita hamil yang mencatatkan paras gula 7.80mmol/L hingga 11.00mmol/L selepas melakukan ujian MGTT dikategorikan sebagai berisiko menghidapi GDM.
• Manakala bacaan gula ibu mengandung yang mencapai bacaan 11.10mmol/L dan keatas pula dikategorikan sebagai pengidap GDM atau gestational diabetes.

Bacaan normal kencing manis semasa mengandung

GDM bacaan normal kencing manis semasa mengandung sebenarnya bergantung kepada pemeriksaan yang dilakukan ketika para ibu berpuasa ataupun selepas makan.

Berikut adalah garis panduan yang dikeluarkan oleh Kementerian Kesihatan Malaysia bagi bacaan gula normal untuk wanita hamil:

• Sebelum makan, bacaan normal kencing manis semasa mengandung adalah kurang daripada: 5.1 mmol/L.

• Dua jam selepas makan, bacaan gula normal untuk ibu mengandung adalah kurang daripada: 7.8 mmol/L.

Tanda kencing manis ketika hamil

Kebanyakan wanita yang menghidap diabetes semasa mengandung tidak mempunyai gejala, namun sesetengah mungkin mengalami tanda kencing manis ketika hamil seperti:

• Rasa dahaga yang luar biasa
• Tanda kencing manis ketika hamil: Kerap membuang air kecil dalam jumlah yang banyak (dibezakan daripada kencing yang kerap tetapi biasanya ringan pada awal kehamilan)
• Tanda kencing manis ketika hamil: Keletihan (yang mungkin sukar untuk dibezakan daripada keletihan kehamilan biasa)
• Gula dalam air kencing (dikesan daripada temujanji doktor)

Faktor risiko gdm semasa mengandung

Ibu mengandung mungkin berisiko untuk mengalami GDM semasa mengandung jika:

• Anda mempunyai berat badan berlebihan. Mempunyai BMI 30 atau lebih semasa hamil adalah salah satu faktor risiko yang paling biasa untuk alami diabetes semasa hamil.
• Anda lebih tua. Doktor telah menyatakan bahawa wanita berumur 25-30 ke atas mempunyai risiko yang lebih tinggi untuk mendapat GDM semasa mengandung, dengan risiko itu meningkat apabila anda semakin tua.
• Anda mempunyai sejarah keluarga. Jika kencing manis berlaku dalam keluarga, anda mungkin lebih berisiko mendapat GDM.
• Anda mempunyai sejarah peribadi GDM. Jika anda pernah menghidap diabetes semasa hamil dalam kehamilan sebelum ini, penyelidik berpendapat anda berkemungkinan besar untuk menghidapnya lagi dalam kehamilan berikutnya.
• Anda menerima diagnosis pra-diabetes. Jika paras gula dalam darah anda meningkat sedikit sebelum kehamilan (contohnya, jika hemoglobin A1C anda lebih besar daripada atau sama dengan 5.7 peratus, atau jika anda diberitahu anda mempunyai tahap glukosa yang terjejas), anda mungkin berisiko lebih tinggi untuk GDM semasa mengandung.
• Anda sering berehat di atas katil. Sesetengah penyelidikan telah menunjukkan bahawa disebabkan kekerapan rehat di tempat tidur yang secara tidak langsung mengehadkan tahap aktiviti anda, ia lebih berkemungkinan membawa kepada penambahan berat badan tambahan dan, akibatnya, GDM semasa mengandung berlaku.
• Anda mempunyai masalah kesihatan yang berkaitan dengan diabetes. Ini mungkin termasuk sindrom metabolik, sindrom ovari polikistik, hipertensi atau penyakit kardiovaskular.
• Anda mengandungkan bayi kembar. Membawa lebih daripada seorang bayi boleh meningkatkan risiko anda untuk alami GDM semasa mengandung.

Risiko kencing manis ketika hamil

Gangguan dan komplikasi yang dirasai oleh ibu hamil akibat diabetes boleh dipelbagaikan. Ada ibu yang masih melahirkan bayi yang sihat, tetapi ada juga yang mengalami sedikit masalah.

Berikut beberapa risiko kencing manis ketika hamil yang boleh berlaku:

• Bayi berlebihan berat badan: Pengambilan gula yang berlebihan dalam darah dan badan boleh menyebabkan berat lahir bayi lebih besar daripada keadaan normal. Keadaan ini juga dipanggil makrosomia. Ini boleh menyebabkan masalah lain seperti kemungkinan tersekat di saluran peranakan, mengalami kecederaan dan juga memerlukan kelahiran secara caesar.
• Mengalami Risiko Diabetes Jenis-2: Ibu yang menghidap diabetes semasa mengandung boleh meningkatkan risiko menghidap diabetes jenis-2 di kemudian hari. Jadi, melakukan pemeriksaan kesihatan secara rutin terutamanya gula dalam darah tetap perlu dilakukan selepas bayi dilahirkan.
• Risiko Kelahiran Pramatang: Tahap gula darah yang tinggi pada ibu boleh meningkatkan risiko kelahiran awal dan kelahiran pramatang. Tidak jarang, bayi boleh dilahirkan secara caesarean.
• Mengalami Gangguan Pernafasan: Keadaan ini boleh meningkatkan risiko bayi mengalami masalah pernafasan dan tekanan semasa bersalin. Bayi pramatang boleh mengalami gangguan pernafasan sehingga paru-paru memerlukan bantuan sehingga mereka menjadi matang atau lebih kuat. Bukan sahaja bayi yang lahir pramatang, bayi ibu yang menghidap Diabetes Gestational juga boleh mengalaminya, sanggul.
• Hipoglikemia: Tidak lama selepas kelahiran, bayi ibu yang menghidap Diabetes Gestational boleh mengalami keadaan hipoglisemia atau gula darah rendah. Keadaan ini juga boleh menyebabkan bayi mengalami sawan.

Cara mengawal gestational diabetes

#1. Tukar diet 

Doktor mungkin mencadangkan anda bertemu pakar diet berdaftar untuk membantu anda membuat pelan diet yang boleh anda ikut. Ia perlu menangani kencing manis gestasi, tetapi masih membekalkan kalori dan nutrien yang cukup untuk bayi anda.

Amalkan beberapa tips ini semasa memilih makanan:

• Makanan bijirin penuh seperti roti wholemeal
• Pilih makanan rendah GI seperti pasta yang diperbuat daripada tepung gandum, epal, oren, kekacang, jagung manis dan bubur.
• Henti minum minuman manis
• Pilih makanan yang dipanggang, bukannya digoreng
• Amalkan makanan berserat

Selain itu, buat snek ringkas dari peria katak atau makan epal hijau sebiji sehari juga boleh bantu kawal gula dalam darah tau!

#2.  Makan secara teratur

Pastikan jadual makan tetap, makan 3 kali sehari hidangan bersaiz kecil atau sederhana. Anda juga boleh makan di antara 2-4 termasuk selepas makan malam untuk mengekalkan tahap gula dalam darah anda.

Cuba makan pada masa yang sama setiap hari dan pada jumlah yang sama setiap kali. Ini dapat membantu tahap gula dalam darah anda kekal stabil.

#3. Lakukan senaman boleh elak kencing manis semasa engandung

Doktor mungkin mengggalakkan supaya anda menambah senaman kepada rutin mingguan anda, kerana ia adalah baik untuk anda dan bayi.

Cuba lakukan aktiviti ringan hingga sederhana selama 15 minit atau setengah jam pada setiap hari, seperti banyakkan berjalan.

Ini akan membantu badan anda menggunakan insulin dengan lebih baik, dan membantu mengawal paras gula darah. Tanya doktor anda mengenai senaman yang sesuai, dan kekerapan yang boleh dilakukan oleh wanita hamil.

#4. Periksa paras gula setiap hari

Pastikan perubahan diet dan senaman menjadikan paras gula dalam darah sentiasa dalam kawalan. Uji kadar gula anda secara teratur, sebelum makan dan 1 atau 2 jam selepas makan.

Jika anda tidak mempunyai meter glukosa darah untuk digunakan di rumah, doktor mungkin mencadangkan anda datang klinik untuk pemeriksaan atau anda perlu mendapatkan sendiri meter glukosa darah untuk semakan sendiri di rumah.

Ibu perlukan alat periksa gula dalam darah terbaik seperti yang kami senaraikan di sini.

#5. Lebihkan pengambilan Vitamin C dan D

Vitamin D penting untuk beberapa proses dalam tubuh kita, kerana ia memudahkan penyerapan nutrien penting dalam tubuh. Penyerapan vitamin dan nutrien yang penting seperti kalsium, besi, magnesium, dan fosfat dapat dilakukan dengan memaksimumkan penyerapan nutrien makanan yang kaya dengan vitamin D.

Kekurangan vitamin C telah dikaitkan secara langsung dengan kencing manis semasa mengandung. Kajian menunjukkan bahawa pada wanita yang mengidap penyakit kencing manis semasa hamil, dan meningkatkan pengambilan vitamin C selepas itu secara tetap kurang risiko untuk menghidap diabetes jenis 2.

Ubat kencing manis 

Penggunaan ubat kencing manis semasa mengandung perlu dipertimbangkan dengan teliti dan dipantau dengan teliti oleh doktor.

Jenis ubat kencing manis yang khusus dan kesesuaiannya semasa kehamilan boleh berbeza-beza bergantung kepada pelbagai faktor, termasuk jenis diabetes (jenis 1, jenis 2, atau diabetes semasa mengandung) dan keadaan kesihatan individu.

Berikut adalah beberapa pertimbangan umum mengenai penggunaan ubat kencing manis semasa hamil: 

• Insulin: Insulin adalah ubat kencing manis yang paling biasa digunakan untuk menguruskan diabetes semasa kehamilan. Ia dianggap selamat dan berkesan untuk mengawal paras gula dalam darah. Insulin boleh diberikan melalui suntikan atau pam insulin, seperti yang ditetapkan oleh pembekal penjagaan kesihatan.
• Ubat Oral: Sesetengah ubat kencing manis oral, seperti metformin atau glyburide, mungkin ditetapkan dalam kes tertentu. Walau bagaimanapun, penggunaannya semasa kehamilan boleh berbeza-beza bergantung pada keadaan tertentu dan bimbingan penyedia penjagaan kesihatan.
• Pendekatan Individual: Pengurusan diabetes semasa kehamilan harus disesuaikan dengan keperluan individu. Penyedia penjagaan kesihatan akan mempertimbangkan faktor seperti kawalan gula dalam darah, kesihatan keseluruhan, dan potensi risiko kepada ibu dan bayi apabila menentukan rejimen ubat yang sesuai.
• Pemantauan Berkala: Individu hamil yang menghidap diabetes mungkin memerlukan pemantauan gula darah yang kerap untuk memastikan tahap mereka berada dalam julat sasaran. Pemantauan ini membantu penyedia penjagaan kesihatan membuat sebarang pelarasan yang perlu kepada dos ubat kencing manis atau pelan rawatan.

Adakah diabetes semasa hamil akan hilang selepas bersalin?

Tahap gula darah anda sepatutnya turun selepas anda bersalin apabila tahap hormon anda kembali normal.

Tetapi kira-kira 50% daripada mereka yang menghidap diabetes semasa hamil menghidap diabetes Jenis 2 di kemudian hari. Diet dan senaman boleh membantu mengurangkan risiko anda.

Doktor mungkin mengesyorkan ujian glukosa darah setiap enam hingga 12 minggu selepas kehamilan untuk memantau gangguan kencing manis.

Bila perlu jumpa doktor

Jika anda mempunyai penyakit kencing manis sedia ada ketika hamil (Jenis 1 atau Jenis 2) atau jika berisiko kencing manis semasa hamil (kencing manis gestasi), adalah penting mengikuti setiap temu jani dengan doktor dalam memastikan kehamilan yang sihat. 

Berikut adalah bila anda patut berjumpa doktor berkaitan kencing manis semasa hamil:

• Lawatan Awal Kehamilan: Selepas kehamilan disahkan, jadualkan temujanji dengan doktor. Mereka akan menyemak sejarah perubatan anda, menilai pengurusan kencing manis, dan membincangkan sebarang perubahan yang diperlukan terhadap pelan rawatan anda.
• Penyaringan Kencing Manis Gestasi: Jika anda belum didiagnosis dengan kencing manis tetapi mempunyai faktor risiko untuk kencing manis gestasi (seperti berat badan berlebihan, sejarah keluarga kencing manis, atau tergolong dalam kumpulan etnik tertentu), doktor anda mungkin akan mengesyorkan ujian saringan glukosa kira-kira minggu ke-24 hingga ke-28 kehamilan.
• Pemantauan Berkala: Sepanjang kehamilan anda, anda akan menjalani pemeriksaan berkala dengan penyedia penjagaan kesihatan anda untuk memantau pengurusan kencing manis anda dan kesihatan keseluruhan. Ini termasuk pemantauan paras gula darah anda, memeriksa sebarang tanda komplikasi, dan menilai pertumbuhan dan perkembangan bayi anda.
• Kehamilan Berisiko Tinggi: Jika kencing manis anda tidak terkawal dengan baik atau jika anda mempunyai komplikasi tambahan, seperti tekanan darah tinggi, masalah buah pinggang, atau retinopati, kehamilan anda akan dianggap berisiko tinggi. Ini bermakna anda memerlukan pemantauan lebih kerap dan mungkin perundingan dengan pakar.

Semoga bermanfaat.

Semoga bermanfaat!

Di theAsianparent Malaysia, penting bagi kami untuk membekalkan anda maklumat yang betul, penting dan tepat pada masanya. Tetapi ini tidak berfungsi sebagai alternatif untuk nasihat perubatan atau rawatan perubatan. theAsianparent Malaysia tidak bertanggungjawab terhadap mereka yang memilih untuk mengambil ubat berdasarkan maklumat daripada laman web kami. Jika anda mempunyai sebarang keraguan, kami mengesyorkan agar anda berunding dengan doktor anda untuk mendapatkan maklumat yang lebih jelas.

Peringatan: Anda tidak dibenarkan menyiar artikel ini di mana-mana laman web atau status Facebook yang lain, tanpa pemberian kredit dan pautan yang tepat lagi berfungsi pada artikel asal di laman theAsianparent Malaysia

Baca juga: Risau Luka Kencing Manis Lambat Sembuh, Ini 5 Pantang Yang Harus Diperhati

Baca juga: Anak tembam cenderung menghidap kencing manis – Ini 10 tandanya

Baca juga: Ibu Hamil Hidap Kencing Manis Mahu Berpuasa? Ini Panduan Lengkap Daripada Pakar