Sakit Tulang Pelvis Ketika Hamil: Punca, Simptom Dan Cara Mengatasi Yang Berkesan

Bagi ibu yang sedang hamil, pelbagai perubahan pada fizikal akan berlaku termasuklah rasa kurang selesa pada tulang pelvis kerana janin sedang membesar.

Keadaan ini juga dikenali sebagai Symphysis pubis disfunction (SPD) atau pelvic girdle pain (PGP).

Apa itu sakit tulang pelvis

Pada awal kehamilan, ramai wanita mengalami sakit pelvis. Sakit pelvis merujuk kepada sakit di bahagian bawah batang tubuh, di kawasan di bawah perut dan di antara tulang pinggul (pelvis).

Kesakitan mungkin tajam atau kejang (seperti senggugut) dan mungkin datang dan pergi. Ia mungkin tiba-tiba menyakitkan dan berterusan, atau beberapa kombinasi.

Biasanya, sakit pelvis yang bersifat sementara tidak perlu dibimbangkan. Ia boleh berlaku secara normal apabila tulang dan ligamen beralih dan meregang untuk menampung janin.

Symphysis pubis simfisis (SPD) atau girdle pelvis pain (PGP)

SPD adalah keadaan yang memberikan rasa tidak selesa, ia mempengaruhi 1 daripada 300 ibu mengandung.

Kehamilan yang disertai dengan rasa sakit tulang pelvis ini akan melibatkan sendi symphysis pubis anda (terletak di hadapan tulang kemaluan) menjadi keluhan biasa bagi ibu hamil.

Sebelum bersalin, ligamen seharusnya meregang dan menjadikan tubuh anda lebih relaks. Ia adalah salah satu tindak balas tubuh bagi persiapan proses kelahiran bayi.

SPD boleh berlaku apabila ligamen yang menjaga tulang pelvis dalam kedudukan selari semasa kehamilan, merehatkan serta meregang sebelum tempoh due date sedikit sebanyak akan menyebabkan symphysis pubis menjadi tidak stabil.

Keadaan yang menyakitkan ini akan menyebabkan rasa ngilu pada tulang pelvis kerana kedua-dua bahagian tulang kemaluan berada lebih atas dan ke bawah antara satu sama lain, serta mendatangkan beberapa gejala tidak selesa.

Dianggarkan bahawa sehingga 60% wanita mengalami kesakitan symphysis pubis ketika hamil.

Menurut pakar wanita dari Texas Children’s Pavillion for Women, Dr. Sheila Hill, dalam kes SPD ini akan menyebabkan pemisahan tulang kemaluan yang membawa wanita mengalami sakit pelvis dan pinggul menyakitkan.

Walau bagaimanapun, Dr. Hill menyatakan bahawa pemisahan tulang kemaluan adalah jarang berlaku iaitu kurang daripada 1% kehamilan.

Punca sakit tulang pelvis awal kehamilan

Sakit tulang pelvis pada awal kehamilan boleh dikaitkan dengan pelbagai faktor. Beberapa punca biasa termasuk:

• Implantasi: Apabila telur yang disenyawakan menanam dirinya ke dalam lapisan rahim, ia boleh menyebabkan kekejangan ringan dan ketidakselesaan tulang pelvis wanita. Ini sering dirujuk sebagai sakit implantasi dan dianggap sebagai bahagian normal awal kehamilan.
• Perubahan hormon: Perubahan hormon yang berlaku semasa awal kehamilan boleh menjejaskan ligamen dan otot di kawasan tulang pelvis wanita, yang membawa kepada sakit pelvis wanita atau ketidakselesaan.
• Regangan rahim: Apabila rahim mengembang untuk menampung janin yang sedang membesar, ia boleh menyebabkan sensasi regangan dan tulang pelvis wanita sakit. Ini adalah proses semula jadi dan sering dirasakan sebagai sensasi menarik atau menarik.
• Gas dan kembung: Perubahan hormon juga boleh menjejaskan penghadaman, membawa kepada peningkatan gas dan kembung, yang boleh menyebabkan ketidakselesaan atau kesakitan tulang pelvis semasa mengandung
• Sembelit: Hormon kehamilan boleh melambatkan pergerakan usus, menyebabkan sembelit. Najis yang keras dan meneran semasa membuang air besar boleh menyebabkan tulang pelvis wanita sakit.
• Corpus luteum cyst: Selepas ovulasi, sista yang dipanggil corpus luteum terbentuk pada ovari. Dalam sesetengah kes, sista ini boleh membesar dan menyebabkan kesakitan atau ketidakselesaan di kawasan tulang pelvis wanita. Walau bagaimanapun, sista ini biasanya tidak berbahaya dan sembuh dengan sendirinya.
• Jangkitan saluran kencing (UTI): UTI boleh berlaku pada awal kehamilan dan menyebabkan sakit pelvis bersama-sama dengan gejala lain seperti kerap membuang air kecil, rasa terbakar semasa membuang air kecil dan warna air kencing keruh.

Simptom sakit tulang pelvis semasa mengandung

Gejala sakit tulang pelvis semasa mengandung yang paling biasa adalah kesukaran ketika berjalan dan rasa pedih yang terasa seperti pelvis anda terkoyak. Para ibu juga mungkin mengalami perkara seperti berikut:

• Sakit belakang atau pinggul
• Sakit bersama rasa ngilu di kawasan kemaluan
• Kesakitan yang berkumpul pada paha atau di antara kaki
• Kesakitan menjadi semakin teruk ketika anda meregangkan kaki, berjalan menaiki tangga atau bangun dari tempat tidur.

Kebiasaannya, rasa sakit tulang pelvis semasa mengandung akan bertambah teruk pada waktu malam sehingga ia menganggu kualiti tidur.

Anda mungkin menyedari ketidakselesaan ini untuk pertama kali semasa berada pada trimester kedua kehamilan.

Faktor risiko sakit tulang pelvis ketika hamil

Walaupun sakit tulang pelvis pada awal kehamilan selalunya tidak berbahaya dan normal, terdapat faktor risiko tertentu yang boleh meningkatkan kemungkinan mengalami sakit pelvis atau menunjukkan masalah asas.

Faktor risiko ini termasuk:

• Pembedahan pelvis atau perut sebelum ini: Pembedahan sebelumnya di kawasan pelvis atau perut berpotensi menyumbang kepada perekatan atau pembentukan tisu parut, yang boleh menyebabkan sakit pelvis semasa kehamilan.
• Sejarah penyakit radang pelvis (PID): PID ialah jangkitan pada organ pembiakan wanita, biasanya disebabkan oleh jangkitan seksual. Ia boleh menyebabkan sakit tulang pelvis dan boleh meningkatkan risiko mengalami kesakitan semasa awal kehamilan.
• Sejarah endometriosis: Endometriosis adalah keadaan di mana tisu yang biasanya melapisi rahim tumbuh di luar rahim. Ia boleh menyebabkan sakit tulang pelvis dan dikaitkan dengan peningkatan risiko sakit pelvis semasa kehamilan.
• Kehamilan berbilang: Membawa berbilang bayi, seperti bayi kembar atau kembar tiga, boleh memberi tekanan tambahan pada kawasan pelvis dan boleh meningkatkan kemungkinan mengalami sakit pelvis.
• Kehamilan sebelumnya: Wanita yang pernah hamil sebelum ini mungkin lebih terdedah untuk mengalami sakit pelvis pada kehamilan berikutnya, kerana ligamen dan otot di kawasan pelvis mungkin telah diregang dan terjejas.
• Postur yang lemah: Mengekalkan postur yang lemah, terutamanya dengan penambahan berat badan dan perubahan dalam badan semasa mengandung, boleh menyumbang kepada sakit tulang pelvis atau ketidakselesaan.

Cara merawat sakit tulang pelvis ketika hamil

Rawatan untuk sakit tulang pelvis ketika hamil bergantung kepada punca dan tahap keterukan kesakitan. Adalah penting untuk berunding dengan doktor terlebih dahulu untuk diagnosis yang tepat dan rawatan yang sesuai.

Berikut adalah beberapa cara merawat sakit tulang pelvis ketika hamil yang boleh dipertimbangkan:

• Rehat dan relaksasi: Mengambil rehat yang kerap, mengelakkan aktiviti berat, dan mendapatkan rehat yang mencukupi boleh membantu mengurangkan sakit pelvis yang disebabkan oleh ketegangan otot atau terlalu banyak tenaga.
• Terapi haba atau sejuk: Menggunakan kompres hangat atau mandi air suam boleh membantu melegakan otot dan melegakan kesakitan pelvis. Sebagai alternatif, menggunakan pek ais yang dibalut dengan kain nipis boleh membantu mengurangkan keradangan dan kebas kawasan tersebut.
• Senaman pelvis: Menguatkan otot lantai pelvis melalui senaman kegel boleh membantu menyokong kawasan pelvis dan mengurangkan kesakitan. Adalah penting untuk berunding dengan pembekal penjagaan kesihatan atau ahli terapi fizikal untuk mendapatkan panduan tentang senaman yang sesuai.
• Pakaian sokongan: Memakai tali pinggang sokongan atau pakaian sokongan bersalin boleh membantu mengurangkan sakit pelvis dengan memberikan sokongan tambahan pada kawasan perut dan pelvis.
• Ubat tahan sakit: Dalam sesetengah kes, penyedia penjagaan kesihatan mungkin mengesyorkan ubat penahan sakit yang dijual bebas seperti acetaminophen (Tylenol) untuk menguruskan sakit pelvis yang ringan hingga sederhana. Walau bagaimanapun, adalah penting untuk berunding dengan profesional penjagaan kesihatan sebelum mengambil sebarang ubat semasa kehamilan.
• Terapi fizikal: Jika sakit pelvis berterusan atau teruk, rujukan kepada ahli terapi fizikal yang pakar dalam penjagaan pranatal mungkin bermanfaat. Mereka boleh menyediakan latihan yang disasarkan, regangan, dan teknik terapi manual untuk membantu mengurangkan kesakitan.

Petua untuk menjadikan tidur lebih mudah ketika menghidap SPD

Terdapat beberapa langkah yang boleh anda ambil dalam memastikan posisi tidur secara mengiring lebih mudah ketika menghidap masalah SPD.

#1. Tidur dengan meletakkan bantal di antara kedua-dua lutut. Ini akan membantu menjaga tulang pelvis agar sejajar dan meregangkan otot pinggul ketika baring secara mengiring. Caranya anda perlu mengangkat kaki lebih tingi sedikit kemudian letakkan bantal di antara bahagian berkenaan.

#2. Menggunakan bantal sokongan. Caranya meletakkannya di bawah perut ketika tidur untuk rasa lebih selesa serta mengurangkan tekanan di punggung.

#3. Tukar baju tidur material kapas dengan baju tidur jenis satin atau sutera kerana ia boleh membantu anda meluncurkan badan ketika berada di atas katil.

#4. Pakai tali pinggang perut atau tali sokongan kehamilan untuk menyokong bahagian pelvis dan membantu mengekalkan penjajaran yang betul serta mengurangkan rasa sakit.

Sekiranya ia tidak berkesan dan anda berasa tidak selesa ketika tidur secara mengiring, ibu-ibu boleh tidur di atas kerusi malas atau sofa berlapikkan bantal.

Pastikan anda berbincang terlebih dahulu dengan doktor mengenai pengambilan ubat tahan sakit yang selamat sekiranya berdepan kesakitan yang teruk.

Tempoh kehamilan agak panjang, kadang-kadang ia menjadi sulit apabila anda terpaksa berhadapan keadaan seperti ini.

Posisi tidur untuk kurangkan sakit pelvis

Sekiranya ibu mengalami rasa ngilu atau tidak selesa pada bahagian tulang pelvis ini, kami menyarankan anda mengamalkan posisi tidur secara mengiring bagi menyelamatkan nyawa bayi dan mengelakkan risiko kehilangan bayi ketika lahir.

Menurut kajian, wanita yang mengalami kehilangan bayi (stillbirth) ini sering berlaku ketika usia kandungan mencecah 28 minggu.

Ia dianggarkan berlaku lebih 3 kali ganda jika anda sering terbiasa tidur terlentang kerana posisi ini memberikan tekanan pada tubuh dan bayi dalam kandungan.

Senaman untuk atasi tulang pelvis sakit

Senaman untuk sakit tulang pelvis pada awal kehamilan harus memberi tumpuan kepada pergerakan lembut dan menguatkan otot lantai pelvis. A

dalah penting untuk berunding dengan pembekal penjagaan kesihatan anda sebelum memulakan sebarang program senaman semasa kehamilan, terutamanya jika anda mengalami sakit pelvis.

Berikut adalah beberapa senaman yang umumnya dianggap selamat untuk sakit pelvis pada awal kehamilan:

• Senaman kegel: Senaman kegel menyasarkan otot lantai pelvis, yang memberikan sokongan kepada organ pelvis. Untuk melakukan senaman kegel, picit dan angkat otot di sekeliling faraj dan dubur seolah-olah cuba menghentikan aliran air kencing. Tahan kontraksi selama beberapa saat dan kemudian berehat. Ulangi latihan ini beberapa kali sepanjang hari.
• Senget pelvis: Senget pelvis membantu menguatkan otot teras dan mengurangkan sakit pelvis. Mulakan dengan berdiri atau melutut dengan merangkak dengan tangan anda di bawah bahu dan lutut di bawah pinggul anda. Condongkan pelvis anda dengan perlahan ke hadapan, lengkungkan belakang anda, dan kemudian condongkannya ke belakang, bulatkan belakang anda. Ulangi pergerakan ini dengan perlahan dan terkawal.
• Mencangkung diubah suai: Berdiri dengan kaki dibuka seluas bahu dan jari kaki menghala sedikit ke luar. Perlahan-lahan turunkan badan anda ke dalam posisi mencangkung sambil memastikan punggung anda lurus dan dada terangkat. Pastikan lutut anda tidak melepasi jari kaki anda. Pegang kedudukan itu sebentar dan kemudian bangkit semula. Jika perlu, pegang pada permukaan yang stabil untuk sokongan.
• Yoga pranatal: Kelas yoga pranatal boleh memberikan regangan dan relaksasi yang lembut yang membantu meningkatkan kestabilan pelvis dan melegakan ketidakselesaan. Cari kelas yang direka khusus untuk wanita hamil yang sesuai.

Cara mencegah sakit tulang pelvis semasa mengandung

Walaupun mungkin tidak dapat mencegah sepenuhnya sakit pelvis pada awal kehamilan, terdapat beberapa langkah yang boleh anda ambil untuk mengurangkan risiko sakit tulang pelvis semasa mengandung.

Berikut ialah beberapa cara mencegah sakit tulang pelvis semasa mengandung:

• Kekalkan postur yang baik: Amalkan postur yang betul untuk mengurangkan ketegangan pada otot dan ligamen di kawasan pelvis. Elakkan berdiri atau duduk untuk tempoh yang lama dan gunakan  bantal yang dapat mengekalkan kedudukan yang selesa.
• Bersenam dengan kerap: Libatkan diri dalam aktiviti fizikal yang kerap, termasuk senaman yang menyasarkan otot lantai pelvis. Berunding dengan doktor atau pakar kecergasan pranatal untuk senaman yang sesuai yang boleh membantu menguatkan dan menyokong kawasan tulang pelvis.
• Berlatih mekanik badan: Apabila mengangkat objek atau melakukan tugas fizikal, gunakan mekanik badan yang betul untuk mengelakkan tekanan yang berlebihan pada kawasan pelvis. Bengkok di lutut, bukan di pinggang, dan elakkan mengangkat objek berat apabila boleh.
• Pakai kasut yang selesa: Pilih kasut yang memberikan sokongan dan tapak yang mencukupi untuk mengurangkan tekanan pada kawasan tulang pelvis. Elakkan kasut tumit tinggi atau kasut yang tidak mempunyai sokongan lengkungan yang betul.
• Gunakan teknik mengangkat yang betul: Jika anda perlu mengangkat sesuatu, bengkokkan lutut, pastikan belakang anda lurus, dan gunakan otot kaki untuk mengangkat objek daripada menegangkan otot di belakang dan kawasan pelvis anda.
• Elakkan penambahan berat badan yang berlebihan: Kekalkan berat badan yang sihat semasa kehamilan untuk meminimumkan ketegangan pada kawasan pelvis anda. Berunding dengan doktor untuk cadangan penambahan berat badan yang sesuai berdasarkan keadaan individu anda.
• Kekal terhidrat dan kekalkan diet yang sihat: Penghidratan yang mencukupi dan diet seimbang boleh membantu mencegah sembelit dan menggalakkan pergerakan usus yang teratur, mengurangkan risiko sakit pelvis yang berkaitan dengan masalah gastrousus.

Bila perlu jumpa doktor

Jangan teragak-agak untuk berjumpa doktor jika anda mengalami sakit tulang pelvis ketika hamil yang memberi anda perasaan bahawa ada sesuatu yang tidak normal.

Jika anda mempunyai mana-mana simptom berikut, hubungi doktor dengan segera:

• Sakit pelvis yang anda tidak boleh berjalan atau bercakap
• Demam dan/atau menggigil
• Sebarang pendarahan
• Sakit kepala yang teruk
• Pening
• Bengkak muka, tangan dan/atau kaki secara tiba-tiba
• Loya atau muntah yang berterusan
• Kurang daripada 10 tendangan janin dalam satu jam (bila-bila masa antara 28 minggu dan penghantaran)
• Lebih daripada empat kontraksi sejam selama dua jam
• Keluar cecair dari vagina yang berwarna kehijauan atau berdarah

Semoga bermanfaat!

Peringatan: Anda tidak dibenarkan menyiar artikel ini di mana-mana laman web atau status Facebook yang lain, tanpa pemberian kredit dan pautan yang tepat lagi berfungsi pada artikel asal di laman theAsianparent Malaysia

Baca juga: Pendarahan Awal Kehamilan Trimester 1: Punca, Tanda Dan Cara Mengatasi

Baca juga: Ubat Sakit Gigi Ketika Hamil: Punca, Petua Sakit Gigi & Kesan Pada Ibu Serta Bayi

Baca juga: Buah Naga Untuk Ibu Hamil: Ketahui Khasiat, Jumlah Pengambilan & Jenis Buah Naga Terbaik