Proses IUI (Inseminasi Intrauterine): Prosedur Rawatan, Kos & Pantang Larang Selepas IUI

Intrauterine Insemination atau proses IUI adalah rawatan kesuburan yang menawarkan harapan kepada pasangan yang bergelut dengan masalah ketidaksuburan.

Dengan prosedur yang agak mudah dan potensi keberkesanannya, ia menjadi pilihan ramai pasangan sebagai ikhtiar hamil.

Maksud IUI 

Maksud IUI adalah semaian benih dalam rahim atau Intrauterine Insemination (IUI) yang juga dikenali sebagai pemanis beradas manakala IVF adalah persenyawaan in-vitro atau bayi tabung uji. 

Prosedur IUI dibuat dengan cara meletakkan sperma suami yang bergerak pantas ke dalam rahim isteri semasa ovulasi. Ia melibatkan prosedur makmal untuk memisahkan sperma yang bergerak cepat dari sperma kurang bergerak atau tidak bergerak. Tiub fallopian mestilah normal dan tidak tersumbat untuk IUI.

Kami kongsikan jawapan Pakar Perunding Perbidanan, Sakit Puan & Fertiliti, Dr Maiza yang diharap dapat merungkai persoalan di hati mereka yang sedang berusaha memiliki cahaya mata ini.

Kadar kejayaan IUI

Kadar kejayaan IUI bergantung kepada punca Infertiliti, umur pasangan dan ubat kesuburan yang digunakan untuk merangsang perkembangan telur.
Secara umumnya :

•  wanita <35 tahun : 15-20 %
• wanita 35-39 tahun : 10%
• wanita 40-42 tahun : 4.7%
• wanita 43-44 tahun : 1.2%

Kadar kejayaan IVF

Kejayaan berbeza-beza bergantung kepada punca ketidaksuburan. IUI berfungsi paling baik pada orang yang mengalami ketidaksuburan yang tidak dapat dijelaskan, dan orang yang mempunyai masalah lendir serviks atau masalah ejakulasi.

Terdapat keadaan tertentu seperti gangguan tiub fallopio, endometriosis atau kemerosotan sperma yang teruk di mana IUI tidak berfungsi dengan baik. Rawatan seperti IVF (persenyawaan in vitro) mungkin berkesan untuk masalah ini.

Kadar kejayaan IVF secara umum:

• wanita <35 tahun : 29%
• wanita 35-37 tahun : 23%
• wanita 38-39 tahun : 15%
• wanita 40-42 tahun : 9%
• wanita 43-44 tahun : 3%
• wanita> 44 tahun : 2%

#3. Pengulangan kaedah rawatan kesuburan

Prosedur IUI boleh diulang sehingga 3 kali (bergantung kepada umur dan faktor infertiliti pasangan). Lazimnya kejayaan berlaku pada 3 cubaan awal IUI.

Kajian klinikal mendapati bahawa kadar kejayaan proses IUI adalah 16.4 % bagi setiap kitaran untuk tiga percubaan pertama.

Bagaimanapun, pada kitaran 4 hingga 6, kadar kejayaan menurun dengan ketara dan hanya tinggal 5.6 %. Kejatuhan drastik kadar kejayaan selepas tiga percubaan IUI adalah sebab utama prosedur IVF disyorkan.

Tetapi perkara ini juga ada kaitannya dengan punca ketidaksuburan. Jika ia melibatkan dual factor iaitu suami dan isteri mempunyai masalah kesuburan, IVF merupakan opsyen yang lebih baik dengan peratusan kejayaan yang lebih tinggi berbanding IUI.

Sebab memilih prosedur IUI

Keupayaan pasangan untuk hamil melalui proses IUI bergantung kepada banyak faktor yang berbeza. Inseminasi intrauterin digunakan paling kerap pada pasangan yang mempunyai:

• Kemandulan yang tidak dapat dijelaskan. IUI sering dilakukan sebagai rawatan pertama untuk ketidaksuburan yang tidak dapat dijelaskan bersama dengan ubat-ubatan yang mendorong ovulasi.
• Kemandulan berkaitan endometriosis. Untuk ketidaksuburan yang berkaitan dengan endometriosis, menggunakan ubat untuk mendapatkan telur berkualiti baik bersama-sama dengan melakukan IUI selalunya merupakan pendekatan rawatan pertama.
• Faktor ketidaksuburan lelaki ringan (subfertility). Analisis air mani pasangan anda, salah satu langkah pertama dalam penilaian perubatan kemandulan, mungkin menunjukkan kepekatan sperma di bawah purata, pergerakan lemah (motilitas) sperma, atau kelainan dalam saiz dan bentuk sperma (morfologi). IUI boleh mengatasi beberapa masalah ini kerana menyediakan sperma untuk prosedur membantu memisahkan sperma yang sangat motil dan normal daripada sperma yang berkualiti rendah.
• Kemandulan faktor ovulasi. IUI juga boleh dilakukan untuk wanita yang mengalami ketidaksuburan yang disebabkan oleh masalah ovulasi, termasuk ketiadaan ovulasi atau bilangan telur yang berkurangan.
• Alahan air mani. Jarang sekali, alahan terhadap protein dalam air mani boleh menyebabkan ketidaksuburan. Ejakulasi ke dalam faraj menyebabkan kemerahan, rasa terbakar dan bengkak di mana air mani menyentuh kulit. Kondom boleh melindungi anda daripada gejala, tetapi ia juga menghalang kehamilan. Jika sensitiviti anda teruk, prosedur IUI adalah berkesan, kerana banyak protein dalam air mani dikeluarkan sebelum sperma dimasukkan.

Prosedur Inseminasi Dalam Rahim (IUI)

1. Pemantauan Ovulasi: Sebelum menjalani IUI, kitaran haid wanita dipantau dengan teliti untuk menentukan masa ovulasi. Kit peramal ovulasi, ujian darah, dan ultrasound boleh digunakan untuk menentukan masa yang optimum untuk prosedur.
2. Sampel Air Mani: Sampel air mani diambil daripada pasangan lelaki atau penderma sperma. Sampel itu kemudiannya disediakan di makmal untuk mengasingkan sperma yang sihat dan motil.
3. Cuci Sperma: Sampel sperma menjalani proses yang dikenali sebagai pencucian sperma. Ini melibatkan pengasingan sperma daripada komponen air mani yang lain, penumpuan sperma yang sihat, dan penyingkiran bahan yang mungkin menyebabkan ketidakselesaan atau tindak balas buruk dalam rahim.
4. Inseminasi: Sperma yang telah disediakan dimasukkan terus ke dalam rahim wanita menggunakan kateter yang nipis dan fleksibel. Prosedur ini agak tidak menyakitkan dan biasanya mengambil masa beberapa minit sahaja.
5. Rehat dan Pemerhatian: Selepas inseminasi, wanita biasanya dinasihatkan untuk berehat sebentar sebelum meneruskan aktiviti seperti biasa. Sesetengah klinik mungkin mengesyorkan untuk mengelakkan senaman fizikal yang berat atau hubungan seksual untuk tempoh tertentu.

Pantang larang selepas buat IUI

Selepas menjalani prosedur Intrauterine Insemination (IUI), terdapat beberapa pantang larang selepas buat IUI untuk memaksimumkan peluang IUI berjaya dan mengekalkan kesihatan:

• Elakkan Senaman Berat: Aktiviti fizikal yang berlebihan atau senaman yang sengit boleh menjejaskan aliran darah ke rahim dan mengganggu proses implantasi. Adalah lebih baik untuk mengelakkan senaman berat selama beberapa hari selepas IUI.
• Elakkan Hubungan Seksual: Walaupun hubungan seksual tidak menjejaskan hasil IUI berjaya secara langsung, sesetengah doktor mungkin mengesyorkan mengelakkan hubungan seksual dalam masa beberapa hari selepas prosedur untuk membolehkan masa rahim pulih.
• Elakkan Tekanan: Tekanan boleh menjejaskan keseimbangan hormon dan kesejahteraan keseluruhan. Cuba elakkan situasi yang tertekan atau cari cara untuk mengatasi tekanan dengan baik.
• Elakkan Alkohol dan Merokok: Alkohol dan merokok boleh menjejaskan kesihatan reproduktif dan kehamilan secara negatif. Adalah disyorkan untuk mengelak daripada mengambil alkohol dan merokok untuk tempoh masa tertentu selepas IUI.
• Penggunaan Ubat: Jika menggunakan ubat tertentu, berbincang dengan doktor anda tentang penggunaan ubat selepas proses IUI. Sesetengah ubat mungkin perlu dihentikan atau diselaraskan.

IUI cost in Malaysia atau kos IUI

Kos rawatan IUI di Malaysia boleh berbeza-beza berdasarkan beberapa faktor, termasuk lokasi klinik, kepakaran pasukan perubatan, jenis kemudahan yang ditawarkan, dan sebarang perkhidmatan tambahan yang termasuk dalam pakej rawatan.

Selain itu, kos rawatan IUI boleh berbeza antara kemudahan penjagaan kesihatan awam dan swasta. Walau bagaimanapun berikut gambaran umum tentang anggaran kos rawatan IUI di Malaysia:

• Kos bagi satu kitaran IUI di Malaysia biasanya berjulat dari sekitar RM 2,000 hingga RM 6,000 atau lebih.
• Walau bagaimanapun, kos rawatan IUI ini boleh berubah dengan ketara dan mungkin tidak termasuk perbelanjaan tambahan seperti ubat kesuburan, perundingan, ultrasound dan ujian makmal.

Berikut ialah pecahan beberapa perbelanjaan dan kos semasa menjalani IUI di Malaysia:

• Prosedur IUI: Prosedur sebenar itu sendiri, melibatkan penyediaan air mani dan inseminasi.
• Ubat Kesuburan: Sesetengah klinik memasukkan ubat kesuburan dalam pakej, manakala yang lain mungkin mengenakan bayaran secara berasingan untuk ubat yang diperlukan untuk merangsang ovulasi.
• Yuran Perundingan: Perundingan awal dan temu janji susulan dengan pakar kesuburan.
• Pemantauan dan Ujian: Imbasan ultrabunyi, ujian darah dan ujian diagnostik lain untuk memantau kemajuan kitaran.
• Penyediaan Sperma: Pemprosesan makmal sampel sperma.

Ubat yang digunakan semasa IUI

IUI sering digabungkan dengan ubat kesuburan yang merangsang ovari anda untuk menghasilkan dan mengeluarkan sebanyak mungkin telur.

Walau bagaimanapun, ia tidak selalu diperlukan. Beberapa ubat biasa ialah:

• Clomiphene citrate (Clomid® atau Serophene®).
• Letrozole (Femara®).
• hCG (human Chorionic Gonadotropin).
• FSH (hormon perangsang folikel).
• Vitamin pranatal (disyorkan untuk semua kehamilan).

Tanda IUI berjaya

Tanda IUI berjaya atau tidak berjaya mungkin tidak dapat dikenal pasti untuk masa yang singkat selepas prosedur.

Ini kerana tanda IUI berjaya akan muncul pada peringkat seterusnya perkembangan kehamilan, yang biasanya mengambil masa beberapa minggu selepas ovulasi dan inseminasi. 

Berikut beberapa tanda IUI berjaya yang biasanya akan muncul selepas beberapa minggu:

• Tidak datang period: Jika anda tidak datang haid pada masa yang anda jangkakan, ini boleh menjadi tanda kehamilan mungkin berlaku. Ini adalah salah satu tanda kehamilan yang paling biasa.
• Ujian Kehamilan Positif: Menggunakan ujian kehamilan di rumah boleh memberikan hasil yang positif, menunjukkan bahawa tahap hormon kehamilan (hCG) telah meningkat dalam badan anda.
• Perubahan Payudara: Sesetengah wanita mengalami perubahan pada payudara mereka, termasuk kepekaan, bengkak, atau kesakitan.
• Mual dan Muntah: Morning sickness atau loya dan muntah ringan boleh menjadi tanda awal kehamilan.
• Perubahan rasa dan Bau: Sesetengah wanita mengalami perubahan dalam rasa dan bau makanan yang mereka rasa.
• Peningkatan Kekerapan Buang Air Kecil: Sesetengah wanita mungkin berasa kerap ingin membuang air kecil, terutamanya pada waktu malam.

Berapa lama masa untuk hamil selepas rawatan IUI 

Masa yang diperlukan untuk mencapai kehamilan selepas menjalani Intrauterine Insemination (IUI) boleh berbeza-beza dari satu individu atau pasangan ke yang lain.

Beberapa faktor mempengaruhi kejayaan dan garis masa kehamilan berikutan prosedur IUI:

• Isu Kesuburan: Punca ketidaksuburan memainkan peranan penting. Jika isu kemandulan kecil dan mudah dirawat dengan IUI, kehamilan mungkin berlaku lebih awal. Walau bagaimanapun, jika puncanya lebih kompleks, ia mungkin mengambil masa yang lebih lama.
• Umur: Umur wanita adalah faktor penting. Wanita bawah 35 tahun biasanya mempunyai kadar kejayaan yang lebih tinggi dengan IUI. Apabila usia meningkat, kesuburan menurun, yang boleh memberi kesan kepada masa yang diperlukan untuk mencapai kehamilan.
• Bilangan Kitaran: Sesetengah pasangan mungkin mencapai kehamilan selepas hanya satu atau beberapa kitaran IUI, manakala yang lain mungkin memerlukan lebih banyak percubaan. Bilangan kitaran yang dicuba boleh memberi kesan kepada garis masa keseluruhan.
• Kualiti Sperma: Kualiti sperma yang digunakan dalam prosedur IUI adalah penting. Kiraan dan motilitas sperma yang lebih tinggi meningkatkan peluang persenyawaan yang berjaya.
• Pengambilan Ubat: Dalam sesetengah kes, ubat kesuburan seperti Clomid atau gonadotropin mungkin digunakan bersama dengan IUI. Ubat-ubatan ini boleh meningkatkan ovulasi wanita, meningkatkan peluang untuk pembuahan yang berjaya.
• Keadaan Asas Kesihatan: Keadaan kesihatan sedia ada, seperti sindrom ovari polikistik (PCOS) atau endometriosis, boleh memberi kesan kepada masa yang diperlukan untuk mencapai kehamilan.
• Kehamilan Terdahulu: Pasangan yang pernah hamil, sama ada secara semula jadi atau melalui teknik pembiakan berbantu, mungkin mengalami kejayaan yang lebih cepat dengan IUI.

Simptom selepas IUI

Sesetengah wanita mungkin mengalami pelbagai gejala atau simptom selepas IUI Walau bagaimanapun, perlu diingat bahawa simptom selepas IUI ini tidak selalu menunjukkan kehamilan atau IUI berjaya.

Beberapa simptom selepas IUI yang biasa termasuklah:

• Kekejangan Ringan: Sesetengah wanita mungkin mengalami kekejangan ringan atau rasa kembung selepas IUI. Ini boleh disebabkan oleh pengecutan rahim akibat daripada prosedur tersebut.
• Fleksi: Dalam sesetengah wanita, fleksi atau rasa sakit di kawasan pelvis mungkin berlaku selepas IUI. Ini mungkin reaksi normal badan terhadap prosedur.
• Keputihan ringan: Anda mungkin mengalami keputihan yang lebih banyak atau berbeza daripada biasa selepas IUI. Ini mungkin disebabkan oleh perubahan hormon atau kesan prosedur.
• Payudara Sensitif: Sesetengah wanita mengalami sensitiviti atau kesakitan payudara selepas IUI, tetapi ia juga boleh disebabkan oleh perubahan hormon sebelum haid.
• Perubahan Mood: Turun naik hormon atau tekanan yang berkaitan dengan prosedur boleh menjejaskan mood.
• Keletihan: Sesetengah wanita berasa lebih letih selepas IUI, yang boleh menjadi reaksi badan terhadap prosedur atau perubahan hormon.
• Pendarahan Ringan: Selepas IUI, pendarahan ringan atau tompok mungkin berlaku. Ini boleh disebabkan oleh kerengsaan lembut rahim daripada prosedur.

Perbezaan IUI dan IVF

Intrauterine Insemination (IUI) dan In Vitro Fertilization (IVF) adalah kedua-dua teknik pembiakan berbantu yang direka untuk membantu pasangan yang bergelut dengan ketidaksuburan untuk mencapai kehamilan.

Walau bagaimanapun, ia berbeza dari segi prosedur, kerumitan, kadar kejayaan, dan senario di mana ia biasanya disyorkan. Berikut ialah pecahan perbezaan utama antara IUI dan IVF:

Risiko dan kelemahan IUI

Proses IUI berisiko rendah berbanding dengan rawatan kesuburan lain yang lebih invasif seperti IVF. Beberapa risiko proses IUI ialah:

• Kelahiran berbilang: Anda mungkin mengeluarkan lebih daripada satu telur jika anda mengambil ubat kesuburan. Ini meningkatkan peluang anda untuk hamil anak kembar, kembar tiga atau lebih. Kehamilan dengan banyak bayi membawa risiko kelahiran pramatang dan berat lahir rendah yang lebih tinggi.
• Jangkitan: Ini jarang berlaku.
• Pendarahan: Prosedur ini boleh menyebabkan sedikit pendarahan faraj.
• Sindrom hiperstimulasi ovari (OHSS): Kesan sampingan yang jarang berlaku disebabkan oleh pengambilan terlalu banyak ubat kesuburan. OHSS menyebabkan ovari anda menjadi sakit dan bengkak.

Bila perlu jumpa doktor

Jika anda mengambil ubat kesuburan untuk proses IUI, anda harus menghubungi doktor jika mana-mana perkara berikut berlaku:

• Sakit pelvis atau perut yang teruk.
• Pening dan muntah.
• Sesak nafas.
• Berat badan naik mendadak.
• Pening atau sakit kepala.

Kaedah rawatan kesuburan lain

Selain IUI dan IVF, ada kaedah rawatan kesuburan lain yang boleh pasangan cuba. 

#1. Suntikan sperma intra-cytoplasmic (ICSI) 

Suntikan sperma Intra-cytoplasmic (ICSI) melibatkan menyuntik satu sperma terus ke dalam telur untuk pensenyawaan. Telur yang tersenyawa itu (embrio) kemudiannya dipindahkan ke rahim wanita. ICSI bukan jaminan bahawa persenyawaan akan berlaku.

ICSI sering digunakan jika:

• Suami mempunyai jumlah sperma yang rendah
• Masalah lain dengan sperma seperti rupa bentuk morfologi yang tidak normal (bentuk yang luar biasa) 
• IVF gagal menghasilkan persenyawaan
• Suami telah menjalankan vasectomy. Sperma dikeluarkan dari buah zakar atau epididimis (takungan air mani).
• Suami tidak apa-apa ejakulasi sperma tetapi sperma telah dikumpul daripada buah zakar
• Suami mempunyai masalah mendapatkan ereksi dan ejakulasi. Ini termasuk orang-orang yang mengalami kecederaan saraf tunjang, diabetes dan lain-lain.

Peringatan: Anda tidak dibenarkan menyiar artikel ini di mana-mana laman web atau status Facebook yang lain, tanpa pemberian kredit dan pautan yang tepat lagi berfungsi pada artikel asal di laman theAsianparent Malaysia

Baca juga:  Cara menghitung waktu subur wanita secara semulajadi

Baca juga: Belum Bersedia Tambah Anak Lagi? Ini Cara Mengira Waktu Subur Bagi Elak Kehamilan

Baca juga:  3 Tanda Wanita Sedang Subur, Ini Masa Paling Sesuai Untuk Buat Anak!