Zaman kanak-kanak sepatutnya menjadi waktu yang paling diingati kerana banyak perkembangan dan penerokaan berlaku. Walau bagaimanapun, tidak semua dapat melaluinya dengan gembira disebabkan oleh masalah penderaan psikologi kanak-kanak.
Di Malaysia, semakin hari semakin banyak kes penderaan dilaporkan. Menurut Menteri Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat, Datuk Seri Nancy Shukri, berkata kes penderaan kanak-kanak dilaporkan di negara ini pada tahun 2022 telah meningkat kepada 6,740 kes berbanding 6,144 kes pada 2021.
Penderaan Psikologi Kanak-Kanak
Beliau berkata, sebanyak 5,216 kes penderaan kanak-kanak pula diterima Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM) setakat Ogos 2023 dan ia amat membimbangkan.
“Angka penderaan kanak-kanak perempuan merekodkan jumlah tertinggi iaitu seramai 3,348 orang manakala kanak-kanak lelaki seramai 1,868 orang.
Apa Itu Penderaan Psikologi
Penderaan psikologi adalah tingkah laku yang menjejaskan kesejahteraan emosi dan perkembangan kanak-kanak. Tidak seperti penderaan fizikal, ia tidak meninggalkan parut yang kelihatan, menjadikannya sukar untuk diketahui.
Penderaan psikologi kanak-kanak melibatkan pelbagai bentuk, termasuk penderaan lisan, pengabaian emosi, manipulasi, pengasingan, dan pendedahan kepada keganasan rumah tangga.
Penderaan ini boleh dilakukan oleh ibu bapa, penjaga, adik-beradik, atau sesiapa sahaja yang mempunyai kuasa ke atas kanak-kanak itu.
Jenis Dan Contoh Penderaan Psikologi
Penderaan psikologi kanak-kanak boleh terjadi dalam pelbagai bentuk, setiap satu meninggalkan kesan tersendiri terhadap kesejahteraan emosi dan perkembangan si manja.
Berikut adalah beberapa jenis penderaan psikologi yang biasa berlaku pada kanak-kanak:
#1. Penderaan Lisan
- Panggilan nama: Menggunakan perkataan yang menghina untuk merendah-rendahkan kanak-kanak.
- Penghinaan: Sentiasa memberi komen atau kritikan yang boleh merendahkan dan membuatkan anak berasa malu.
- Kritikan berterusan: Memberikan kritikan negatif tidak henti-henti, menjejaskan keyakinan diri kanak-kanak.
#2. Pengabaian Emosi
- Mengabaikan Emosi: Menolak atau mengabaikan keperluan emosi kanak-kanak.
- Ketidaksediaan Emosi: Ibu ayah atau penjaga gagal memberikan sokongan emosi, keselesaan atau semangat positif.
#3. Manipulasi
- Gaslighting: Memanipulasi persepsi kanak-kanak tentang realiti, membuat mereka meragui pemikiran, perasaan, atau ingatan mereka.
- Penipuan dan Pembohongan: Memberi maklumat palsu atau mencipta realiti yang tidak baik untuk mengawal tingkah laku atau emosi kanak-kanak.
#4. Pengasingan
- Pengasingan Sosial: Menghalang kanak-kanak daripada berinteraksi dengan rakan sebaya, rakan atau ahli keluarga.
- Kurungan Fizikal: Mengehadkan pergerakan atau akses kanak-kanak secara fizikal kepada dunia luar.
#5. Pendedahan kepada Keganasan Rumah Tangga
- Menyaksikan Keganasan: Kanak-kanak menyaksikan kegaanasan rumah tangga, mewujudkan rasa takut dan tekanan emosi.
- Digunakan sebagai Alat: Melibatkan anak dalam konflik atau menggunakan mereka untuk memanipulasi ibu bapa yang lain.
#6. Pengabaian Kesihatan Mental
- Mengabaikan Keperluan Kesihatan Mental: Mengabaikan kesihatan mental kanak-kanak dengan tidak menangani tanda-tanda kebimbangan atau kemurungan.
- Kegagalan Mendapatkan Bantuan Profesional: Mengabaikan keperluan terapi atau kaunseling apabila kanak-kanak berdepan tekanan emosi.
#7. Kawalan dan Ugutan
- Ancaman dan Ugutan: Menakut-nakutkan dan mengancam anak untuk mengawal tingkah laku mereka.
- Menjalankan Kawalan Berlebihan: Mengawal ketat aktiviti, persahabatan dan pilihan peribadi kanak-kanak
#8. Cinta dan Kelulusan Bersyarat
- Menahan Kasih Sayang: Memberi kasih sayang dan persetujuan hanya apabila anak memenuhi syarat atau jangkaan tertentu.
- Cinta sebagai Ganjaran atau Hukuman: Menggunakan cinta dan kasih sayang sebagai alat untuk manipulasi.
#9. Penafian Identiti
- Identiti Membatalkan: Menolak untuk mengakui atau menerima keperibadian, keutamaan atau pilihan peribadi kanak-kanak itu.
- Memaksa Pematuhan: Menekan kanak-kanak untuk mematuhi jangkaan tertentu, menafikan kebebasan dalam menyatakan diri mereka yang sebenar.
#10. Eksploitasi
- Menggunakan Kanak-kanak untuk Keuntungan Peribadi: Mengeksploitasi kanak-kanak untuk keuntungan kewangan, emosi atau peribadi yang lain.
- Hubungan Eksploitatif: Membenarkan atau menggalakkan hubungan yang tidak sesuai yang mengeksploitasi kelemahan kanak-kanak.
Tanda-Tanda Penderaan Psikologi
- Perubahan mood atau tingkah laku yang kerap
- Takut kepada orang tertentu atau keengganan untuk bersama dengan mereka
- Menarik diri daripada aktiviti sosial atau rakan
- Perubahan dalam prestasi akademik
- Regresi dalam pencapaian pembangunan
- Kesukaran mempercayai orang lain atau membentuk hubungan
- Aduan fizikal yang tidak dapat dijelaskan (sakit kepala, sakit perut, dll.)
- Tingkah laku yang mencederakan diri sendiri atau fikiran untuk membunuh diri
Kesan Penderaan Psikologi Terhadap Kanak-kanak
Kesan penderaan psikologi terhadap kanak-kanak boleh menjadi teruk dan berkekalan. Ia selalunya nyata dalam pelbagai aspek kehidupan termasuklah emosi, psikologi dan kesejahteraan sosial.
Memahami kesan ini adalah penting dalam menentukan rawatan dan sistem sokongan untuk membantu kanak-kanak yang terjejas sembuh.
- Kesan Emosi: Penderaan psikologi boleh membawa kepada kesan emosi, termasuk harga diri yang rendah, kebimbangan, kemurungan dan kerentanan yang lebih tinggi kepada tekanan. Kanak-kanak yang mengalami kritikan atau penghinaan berterusan mungkin mengingati setiap perkataan negatif tersebut, yang membawa kepada imej diri negatif berterusan sehingga dewasa.
- Kesan Terhadap Tingkah Laku: Kanak-kanak yang mengalami penderaan psikologi mungkin menunjukkan tingkah laku seperti pencerobohan atau penarikan diri. Tingkah laku ini boleh berterusan sehingga remaja dan dewasa, menjejaskan keupayaan kanak-kanak untuk membentuk hubungan yang sihat dan terlibat dalam interaksi sosial yang positif.
- Kesan Kognitif: Penderaan psikologi boleh mengganggu perkembangan kognitif, memberi kesan kepada keupayaan kanak-kanak menumpukan perhatian, belajar dan menyelesaikan masalah. Tekanan dan ketakutan berterusan yang dikaitkan dengan penderaan boleh menghalang fungsi kognitif, yang berpotensi menjejaskan prestasi akademik dan kebolehan kognitif keseluruhan.
- Kesan Jangka Panjang terhadap Perhubungan: Kanak-kanak yang mengalami penderaan psikologi mungkin bergelut membentuk dan mengekalkan hubungan yang sihat. Isu kepercayaan, ketakutan terhadap kelemahan, dan kesukaran meluahkan emosi boleh menghalang perkembangan hubungan ketika dewasa kelak. Ini, seterusnya, boleh menyumbang kepada kitaran disfungsi dalam hubungan masa hadapan.
Faktor Risiko
Berikut adalah beberapa perkara yang boleh menyebabkan kanak-kanak lebih berisiko mengalami penderaan psikologi:
- Masalah Keluarga Tidak Serasi: Jika keluarga menghadapi masalah seperti bergaduh, menggunakan dadah atau menghadapi masalah kesihatan mental, perkara itu boleh menyukarkan kanak-kanak.
- Ibu Ayah Tertekan: Jika ibu bapa berasa benar-benar tertekan, mungkin sukar bagi mereka untuk menjaga perasaan anak-anak.
- Tidak Cukup Duit: Tidak mempunyai wang yang mencukupi boleh menyebabkan tekanan, yang menjejaskan cara ibu bapa menjaga anak mereka.
- Ibu Ayah Mengalami Masalah Kesihatan Mental: Jika ibu bapa mengalami masa yang sukar dengan emosi mereka, ia juga boleh menyukarkan anak-anak.
- Ibu Ayah Penagih Dadah Atau Alkohol: Jika ibu bapa mengambil dadah atau alkohol, ia boleh menyukarkan mereka untuk menjaga anak dengan baik.
- Ibu Ayah Tidak Tahu Cara Menjadi Ibu Ayah Yang Baik: Jika ibu bapa tidak tahu banyak tentang cara menjaga dan mengurus anak-anak, ia mungkin menyukarkan mereka.
- Anak Tidak Mempunyai Ramai Kawan: Jika kanak-kanak sering bersendirian dan tidak mempunyai ramai atau tidak mempunyai sesiapa untuk bercakap tentang perasaan mereka, ini boleh menyebabkan mereka lebih berisiko mengalami penderaan emosi.
Apa Perlu Buat Jika Kanak-Kanak Mengalami Penderaan Emosi
Jika kanak-kanak disyaki mengalami penderaan psikologi, adalah penting untuk melaporkan kebimbangan kepada pihak berkuasa yang berkenaan.
Guru dan doktor memiliki kuasa dan kewajipan undang-undang untuk melaporkan penderaan yang disyaki.
Rawatan penderaan psikologi kanak-kanak biasanya melibatkan perkhidmatan perlindungan kanak-kanak, menyediakan kaunseling untuk kanak-kanak dan keluarga, dan melaksanakan langkah perlindungan dalam memastikan keselamatan kanak-kanak.
- Kaunseling dan Sokongan: Kaunseling memainkan peranan penting dalam membantu kanak-kanak sembuh daripada luka emosi akibat penderaan psikologi. Intervensi terapeutik, seperti terapi bermain, terapi tingkah laku kognitif dan terapi keluarga, boleh berkesan dalam menangani keperluan khusus kanak-kanak yang didera.
- Mencegah Penderaan Psikologi: Mencegah penderaan psikologi memerlukan pendekatan pelbagai aspek yang melibatkan pendidikan, kesedaran dan sistem sokongan untuk keluarga.
- Pendidikan ibu bapa: Menyediakan pendidikan dan sokongan kepada ibu bapa boleh memainkan peranan penting dalam mencegah penderaan psikologi. Kelas keibubapaan yang memberi tumpuan kepada komunikasi yang berkesan, pengurusan tekanan dan perkembangan kanak-kanak boleh memperkasakan penjaga dengan pengetahuan dan kemahiran yang diperlukan dalam mewujudkan persekitaran yang selamat untuk anak-anak mereka.
Kesimpulannya, penderaan psikologi dalam kalangan kanak-kanak adalah masalah yang memerlukan perhatian serius bagi membolehkan mereka membesar dengan sihat dan selamat.
Dengan memahami contoh penderaan psikologi kanak-kanak, mengenali tanda-tandanya, dan melaksanakan langkah pencegahan, kita boleh berusaha ke arah memecahkan kitaran penderaan dan mewujudkan persekitaran di mana kanak-kanak boleh berkembang maju dari segi emosi dan mental.
Semoga artikel ini bermanfaat.
Peringatan: Anda tidak dibenarkan menyiar artikel ini di mana-mana laman web atau status Facebook yang lain, tanpa pemberian kredit dan pautan yang tepat lagi berfungsi pada artikel asal di laman theAsianparent Malaysia
Baca juga: Kesan Penderaan Kanak-Kanak Boleh Membawa Maut, Ibu Ayah Kena Alert Perubahan Anak
Baca juga: Jika Anak Alami Penderaan Emosi Masa Kecil, Mereka Akan Membesar Seperti Ini
Baca juga: Tarik Rambut & Tendang Anak Sampai Lebam, Ibu Didakwa Dera Anak Perempuan
Ada isu keibubapaan yang buat anda risau? Jom baca artikel atau tanya dan dapat terus jawapan dalam app theAsianparent kami! Download theAsianparent Community di iOS dan Android sekarang!
