11 Punca Keguguran Kehamilan/ Miscarriage Berlaku, Yang Sebenarnya Bukan Salah Ibu

Kehamilan adalah tempoh yang penuh dengan harapan dan kegembiraan bagi setiap pasangan. Bagaimanapun, sesetengah kehamilan boleh menyebabkan punca keguguran atau miscarriage yang tidak dijangka.

Menurut laman laman portal Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM), kebanyakan kes keguguran, iaitu sebanyak 80% berlaku sebelum minggu ke-13 manakala 20% berlaku pada kandungan bawah 22 minggu.

Punca Keguguran Kehamilan atau Miscarriage

Kehilangan kehamilan, atau sering disebut sebagai keguguran adalah pengalaman pahit yang dialami oleh kebanyakan ibu. Keguguran terjadi apabila proses kehamilan tidak dapat diteruskan secara semula jadi, dan janin tidak berkembang dengan baik.

Walaupun kebanyakan keguguran berlaku pada trimester pertama kehamilan, terdapat juga kes di mana keguguran berlaku pada trimester kedua.

Sebelum kami mengulas lebih lanjut mengenai punca keguguran, adalah penting untuk bakal ibu ayah mengetahui apa itu keguguran.

Apa Itu Keguguran 

Keguguran berlaku apabila bayi kehilangan nyawa secara tidak sengaja dalam kandungan sebelum mencapai minggu ke-20 kehamilan.

Sekiranya bayi meninggal dalam perut selepas minggu ke-20, istilah yang digunakan ialah kelahiran mati.

Keguguran boleh berlaku secara semula jadi (spontan) atau melalui tindakan perubatan seperti penggunaan pil atau prosedur pembedahan untuk menamatkan kehamilan.

Keguguran spontan biasanya berlaku dalam tempoh 20 minggu pertama kehamilan. Lebih separuh daripada keguguran spontan berlaku dalam tempoh dua minggu pertama selepas persenyawaan. Keguguran yang berlaku selepas tempoh ini biasanya dikenali sebagai keguguran lewat.

Berikut 11 punca keguguran yang biasa terjadi pada kebanyakan ibu: 

Keguguran kehamilan boleh disebabkan oleh pelbagai faktor. Beberapa sebab keguguran yang biasa termasuklah:

1# Masalah Kromosom 

Apakah yang dimaksudkan dengan masalah kromosom? Setiap manusia mempunyai 23 pasang kromosom dan kadangkala, semasa dalam proses pembahagian dan penggandaan kromosom fetus bayi, jumlahnya terlebih atau tidak mencukupi. Apabila ini terjadi, punca keguguran akan berlaku.

Masalah yang pertama ini membawa kepada 60% punca keguguran yang utama. Dan, ia selalunya berlaku semasa trimester yang pertama.

2# Masalah Tiroid Pada Ibu

Punca keguguran yang seterusnya adalah masalah tiroid. Jika seseorang itu mengalami penyakit hipotiroid (terkurang) atau hipertiroid (terlebih), ia boleh membawa kepada masalah kesuburan dan keguguran.

Hipotiroid akan menyebabkan badan si ibu menghasilkan lebih banyak hormon yang akhirnya akan membantutkan proses ovulasi. Manakala, hipertiroid pula mengakibatkan gangguan kepada hormon estrogen, iaitu hormon yang penting bagi proses pelekatan embrio (implantation) pada uterus si ibu.

Selalunya, masalah tiroid pada si ibu akan menyebabkan keguguran di dalam trimester kedua.

3# Masalah Bentuk Rahim dan Serviks

Sememangnya ada wanita yang dilahirkan dengan bentuk rahim yang luar dari kebiasaan. Antaranya seperti rahim terbelah dua (uterine septum).

Apabila si ibu mempunyai rahim sebegini, pelekatan embrio kepada uterus ibu sangat sukar untuk berlaku.

Jika ia terlekat sekalipun, ada kebarangkalian tinggi untuk ia gugur. Masalah bentuk rahim membawa kepada 10% sebab keguguran di kalangan ibu-ibu.

Selain bentuk rahim, keadaan serviks ibu juga boleh membawa kepada masalah gugurnya bayi. Serviks yang lemah akan menyebabkan keguguran pada penghujung trimester pertama kerana ia tidak mampu menampung bayi yang semakin membesar.

4# Penyakit Diabetes Yang Tidak Dikawal

Penyakit diabetes yang tidak dikawal dengan baik juga meningkatkan potensi punca keguguran di kalangan ibu yang mengandung.

Ini adalah kerana, penyakit diabetes tersebut akan membuatkan persekitaran rahim (uterin) si ibu tidak mesra terhadap fetus yang semakin membesar di dalamnya.

Ia akan menyebabkan fetus itu tidak dapat hidup dengan baik, seterusnya gugur dari rahim. Masalah keguguran ini selalunya berlaku di dalam trimester kedua.

5# Terlebih Pengambilan Kafein

Jika anda penggemar kopi atau sebarang minuman yang mengandungi kafein dan sedang mengandung, anda perlu berhati-hati.

Menurut NHS UK, pengambilan kafein melebihi 200mg sehari akan meningkatkan kemungkinan punca keguguran sebanyak dua kali ganda!

Kajian menyatakan bahawa kafein yang diminum itu akan mengganggu plasenta dan membantutkan pembesaran fetus.

Jika anda ingin tahu, secawan air teh mempunyai lebih kurang 75mg kafein dan secawan kopi mempunyai 100mg kafein.

Jumlah kafein di dalam badan turut boleh meningkat jika anda mengambil air soda, bar coklat dan minuman tenaga pada hari yang sama.

Punca Keguguran Yang Lain

1. Gangguan Imunologi: Sesetengah gangguan sistem imun boleh jadi punca keguguran dengan cara yang merosakkan, seperti sindrom antiphospholipid.
2. Jangkitan: Punca keguguran juga dikaitkan dengan jangkitan pada saluran pembiakan, seperti jangkitan rahim atau jangkitan seksual, boleh meningkatkan risiko sebab keguguran. Jangkitan seperti toksoplasmosis, rubella, sitomegalovirus, atau klamidia boleh membahayakan janin yang sedang berkembang.
3. Faktor Umur: Risiko keguguran cenderung meningkat dengan peningkatan usia ibu. Wanita yang berumur lebih dari 35 tahun mempunyai risiko yang lebih tinggi daripada wanita yang lebih muda.
4. Punca keguguran awal kehamilan: gangguan perubatan: Sesetengah keadaan perubatan, seperti diabetes yang tidak terkawal, penyakit autoimun (seperti lupus), gangguan pembekuan darah, atau penyakit kronik lain, boleh meningkatkan risiko keguguran.
5. Faktor Persekitaran dan Gaya Hidup: Pendedahan kepada bahan kimia berbahaya, sinaran tinggi, penggunaan ubat-ubatan tertentu, pengambilan alkohol, merokok dan tabiat hidup yang tidak sihat boleh menjadi punca keguguran awal kehamilan.

Adalah penting untuk diingat bahawa kebanyakan punca keguguran bukan disebabkan oleh tindakan ibu atau pasangan. Banyak sebab keguguran kandungan berlaku akibat gangguan genetik yang tidak dapat dielakkan.

Tanda Keguguran 

Tanda tanda keguguran boleh berbeza dari individu ke individu dan dari setiap kehamilan. Walau bagaimanapun, terdapat beberapa tanda biasa yang boleh menunjukkan kemungkinan keguguran.

Berikut adalah beberapa tanda keguguran yang mungkin anda perhatikan:

• Pendarahan Faraj: Pendarahan yang lebih berat atau lebih berat daripada haid biasa, terutamanya jika disertai darah beku.
• Kekejangan Perut Teruk: Kekejangan perut yang teruk, sama seperti senggugut, boleh menjadi tanda keguguran.
• Sakit Pelvis: Sakit di bahagian pelvis atau perut bawah.
• Keputihan Bertambah: Keputihan yang berubah warna menjadi coklat atau merah gelap.
• Perubahan Tekanan Darah dan Kadar Jantung: Perubahan dalam tekanan darah dan kadar denyutan jantung mungkin berlaku.
• Pelepasan Tisu atau Cecair dari Rahim: Pelepasan tisu yang kelihatan seperti ketulan atau cecair dari faraj.
• Perubahan Ujian Kehamilan: Ujian kehamilan yang menunjukkan perubahan negatif selepas sebelum ini menunjukkan positif.

Tanda Tanda Keguguran Tanpa Pendarahan 

Keguguran biasanya ditandai dengan pendarahan faraj, tetapi dalam beberapa kes boleh berlaku keguguran tanpa pendarahan atau dengan gejala yang sangat ringan.

Istilah perubatan yang digunakan untuk menggambarkan keguguran tanpa pendarahan ialah “keguguran tersembunyi” atau “keguguran tanpa gejala”. Berikut simptom keguguran tanpa pendarahan iaitu:

• Tanda kehamilan berkurangan: Anda mungkin mengalami penurunan simptom kehamilan seperti lega daripada loya, muntah, payudara membesar atau penurunan kekerapan membuang air kecil.
• Kadar denyutan janin menurun: Jika anda pernah menjalani imbasan Doppler atau ultrasound sebelum ini dan sedang mendengar kadar denyutan jantung janin, anda mungkin tidak dapat mendengar degupan jantung janin atau mungkin tidak mempunyai kadar denyutan jantung yang boleh dikesan pada pemeriksaan seterusnya.
• Perasaan bahawa ada sesuatu yang tidak kena: Sesetengah wanita mungkin mempunyai perasaan naluri atau perasaan bahawa ada sesuatu yang tidak kena atau kehamilan mereka tidak berkembang seperti yang sepatutnya, walaupun tidak terdapat sebarang gejala fizikal yang jelas.

Ciri-Darah Keguguran

Darah keguguran ialah darah yang dikeluarkan dari rahim semasa atau selepas keguguran. Setiap wanita mempunyai ciri darah keguguran yang berbeza, bergantung kepada beberapa faktor, seperti umur kehamilan dan jenis keguguran.

Beberapa perkara yang boleh menjadi ciri darah keguguran termasuk:

• Lebih banyak atau Pendarahan Berat:Kehilangan darah mungkin lebih banyak daripada semasa haid biasa.
• Pendarahan mungkin berlangsung selama beberapa hari atau lebih bergantung pada berapa besar keguguran itu.
• Warna darah boleh berbeza-beza, termasuk merah jambu, merah gelap, atau coklat.
• Pada keguguran awal, darah mungkin kelihatan lebih seperti darah haid biasa.
• Dalam sesetengah kes, darah keguguran boleh disertai dengan pembekuan darah.

Berapa Lama Darah Keluar Selepas Keguguran

Setiap wanita akan mengalami tempoh berapa lama darah keluar selepas keguguran yang berbeza-beza. Terdapat wanita yang hanya mengalami pendarahan dalam beberapa hari dan ada yang akan mengalami pendarahan dalam beberapa minggu. 

Secara amnya, pendarahan selepas keguguran akan berhenti selepas 2 minggu.

Apa Perlu Buat Jika Keguguran

• Rujuk Doktor: Segera hubungi doktor atau kemudahan kesihatan tempatan anda untuk membincangkan keadaan anda. Doktor boleh memberikan bimbingan dan membantu menentukan tindakan seterusnya.
• Penilaian Perubatan: Doktor mungkin melakukan pemeriksaan untuk menentukan sama ada masih terdapat sisa-sisa kehamilan dalam rahim dan sama ada rawatan perubatan tambahan diperlukan.
• Pemantauan Gejala: Pantau simptom seperti pendarahan, sakit perut atau perubahan lain pada badan. Jika gejala menjadi lebih teruk atau jika anda bimbang, rujuk doktor dengan segera.
• Rehat dan Pemulihan: Beri masa badan untuk pulih. Rehat yang cukup dan mengekalkan kesihatan umum boleh membantu proses pemulihan.
• Penjagaan Emosi: Keguguran boleh menjadi pengalaman emosi yang sukar. Bercakap dengan pasangan, keluarga atau rakan boleh membantu dalam menangani kesedihan dan trauma. Sokongan daripada profesional kesihatan mental juga boleh menjadi sangat bermanfaat.

Kesan Selepas Keguguran

Keguguran boleh membuat orang berasa sangat sedih. Ini boleh menjejaskan perasaan dan badan anda. Berikut beberapa kesan selepas keguguran yang boleh dilihat pada perasaan, fizikal dan juga hubungan.

1. Perasaan

• Kesedihan dan Trauma: Kebanyakan ibu berasa sangat sedih dan sakit selepas keguguran. Ini boleh membuatkan mereka berasa kehilangan.
• Bersalah atau Menyalahkan Diri: Sesetengah ibu mungkin berasa bersalah atau menyalahkan diri sendiri, walaupun keguguran tidak selalu disebabkan oleh mereka.
• Kebimbangan dan Kesedihan: Selepas keguguran, seseorang mungkin berasa bimbang tentang kehamilan seterusnya atau masih berasa sedih tentang kehilangan.

2. Badan

• Pendarahan dan Sakit Perut: Selepas keguguran, wanita mungkin mengalami pendarahan dan sakit perut. Ini adalah sebahagian daripada badan yang pulih sendiri.
• Perubahan Hormon: Keguguran boleh menyebabkan hormon berubah, yang boleh menjejaskan perasaan anda dan kitaran haid anda.

3. Hubungan 

• Tekanan dalam Perhubungan: Keguguran boleh menjadi tekanan dalam perhubungan, terutamanya jika pasangan menangani perasaan mereka dengan cara yang berbeza.
• Pandangan tentang Kehamilan: Keguguran boleh mengubah cara orang melihat kehamilan, menjadikan mereka lebih bimbang atau berhati-hati.

Kesan Keguguran Yang Tidak Dicuci

Cuci keguguran atau Dilation and Curettage (D&C) sering disalah faham sebagai prosedur membersihkan dalaman rahim daripada keguguran. 

Prosedur D&C sebenarnya prosedur mengeluarkan, bukannya ‘membersihkan’. Dalam keguguran, D&C hanya perlu sekiranya pemeriksaan mendapati terdapat kemungkinan kandungan tidak habis keluar keseluruhannya.

Berikut kemungkinan kesan keguguran yang tidak dicuci boleh terjadi pada sesetengah kes:

• Jangkitan: Jika tisu kehamilan yang tinggal tidak dikeluarkan dari rahim, ini boleh meningkatkan risiko jangkitan yang boleh menyebabkan gejala seperti demam, sakit pelvis dan masalah kesihatan serius yang lain.
• Pendarahan Berpanjangan: Keguguran yang tidak dicuci boleh menyebabkan pendarahan berpanjangan atau pendarahan tidak terkawal. Ini boleh mengakibatkan penurunan paras darah dan risiko masalah kesihatan yang serius.
• Komplikasi Kesihatan Rahim: Baki tisu yang tinggal di dalam rahim selepas keguguran boleh menyebabkan komplikasi pada organ, termasuk endometritis (keradangan rahim) atau gangguan struktur.
• Gangguan Kitaran Haid: Keguguran yang tidak dirawat dengan betul juga boleh menjejaskan kitaran haid. Ini boleh menyebabkan ketidakseimbangan hormon dan kesukaran memulihkan kesuburan.

Pantang Keguguran Berapa Lama

Menurut laman WebMd, pemulihan fizikal selepas keguguran atau miscarriage boleh mengambil masa 1 atau 2 bulan. Haid anda sepatutnya bermula dalam tempoh 4 hingga 6 minggu.

Jangan letakkan apa-apa dalam badan anda termasuk tampon, dan jangan melakukan hubungan seks selama kira-kira 1-2 minggu.

Pantang keguguran boleh mengambil masa yang lebih lama untuk anda pulih dari segi emosi kerana ibu biasanya berdepan pelbagai perasaan yang berbeza, seperti sedih dan kecewa untuk beberapa hari.

Manakala Tisas Academy mengatakan petua orang dahulu mengesyorkan supaya ibu keguguran berpantang selama 44 hari.

Walaubagaimanapun, wanita yang mempunyai kerjaya agar sukar pantang keguguran seperti ibu bersalin.

Justeru selama 14 hari cuti sakit, anda perlulah mengikuti rutin pantang keguguran seperti makanan berpantang, pemakaian stokin, bertungku, berurutan, berbengkung dan sebagainya.

Tempoh Rahim Sembuh Selepas Keguguran

Tempoh rahim sembuh selepas keguguran boleh berbeza-beza. Ia bergantung kepada pelbagai perkara, seperti berapa lama kehamilan berlangsung dan bagaimana badan bertindak balas.

• Keguguran Awal (Trimester Pertama): Pemulihan fizikal biasanya mengambil masa beberapa minggu. Pendarahan dan sakit perut mungkin reda dalam masa beberapa hari hingga minggu.
• Keguguran pada Trimester Kedua atau Ketiga: Pemulihan mungkin mengambil masa lebih lama, mungkin beberapa minggu hingga lebih daripada sebulan.

Makanan Kecutkan Rahim Selepas Keguguran

Mengikut tradisi Melayu, amalan makan kunyit bersama nasi panas selama 40 hari, mampu mengembalikan kecergasan tubuh dan menyembuhkan luka dalaman. Malah kunyit juga dijadikan minuman untuk mengecutkan rahim dan mencuci darah.

Selepas Keguguran Bila Datang Haid

• Keguguran Awal (Trimester Pertama): Haid biasanya kembali dalam beberapa minggu hingga beberapa bulan selepas keguguran. Sesetengah wanita boleh mengalami haid pertama mereka dalam tempoh 4-6 minggu selepas keguguran.
• Keguguran pada Trimester Kedua atau Ketiga: Jika keguguran berlaku pada trimester kedua atau lebih lewat, masa yang diperlukan untuk datang semula haid mungkin lebih lama. Proses pemulihan badan selepas keguguran yang lebih lanjut boleh mengambil masa yang lebih lama.

Bila Boleh Bersama Suami Selepas Keguguran

Anda boleh bersama suami selepas keguguran apabila diri sudah bersedia. Biasanya, isteri boleh melakukan hubungan seks selepas dua minggu keguguran. 

Walau bagaimanapun mengikut pakar, anda dinasihatkan untuk tunggu berhentinya pendarahan bagi mengelakkan risiko jangkitan bakteria. 

Golongan Berisiko Keguguran

Risiko keguguran atau miscarriage boleh berbeza antara individu, tetapi beberapa faktor yang boleh meningkatkan risiko keguguran termasuk:

• Umur ibu: Risiko keguguran cenderung meningkat dengan peningkatan usia ibu. Wanita yang berumur lebih dari 35 tahun mempunyai risiko yang lebih tinggi daripada wanita yang lebih muda.
• Sejarah keguguran sebelum ini: Wanita yang pernah mengalami keguguran sebelum ini mempunyai risiko keguguran yang lebih tinggi untuk mengalami buat kali kedua.
• Masalah genetik atau kromosom: Keadaan genetik atau kelainan kromosom pada janin boleh menyebabkan keguguran. Ia boleh disebabkan oleh gangguan genetik yang diwarisi atau kelainan kromosom yang berlaku secara rawak.
• Masalah kesihatan ibu: Beberapa keadaan kesihatan ibu, seperti diabetes yang tidak terkawal, penyakit autoimun (seperti lupus), penyakit tiroid yang tidak didiagnosis atau tidak terkawal, atau gangguan pembekuan darah, boleh meningkatkan risiko keguguran.

Aktiviti yang boleh menyebabkan keguguran

Aktiviti tertentu tidak langsung menyebabkan keguguran. Keguguran biasanya berlaku akibat masalah perubatan atau gangguan genetik yang tidak berkaitan dengan aktiviti fizikal harian.

Berikut adalah beberapa aktiviti yang perlu dielakkan semasa kehamilan:

• Merokok
• Pengambilan alkohol
• Dadah
• Senaman yang berlebihan
• Tekanan berlebihan
• Seks kasar atau penetrasi terlalu dalam

Mencegah keguguran terjadi

Kebanyakan keguguran disebabkan oleh kelainan genetik pada janin yang sememangnya tidak boleh dielakkan. Berikut beberapa cara mencegah keguguran:

Berikut adalah beberapa petua yang boleh membantu mencegah keguguran:

• Pastikan anda mengambil sekurang-kurangnya 400 mcg asid folik setiap hari ketika sebelum atau awal kehamilan
• Makan makanan yang sihat dan seimbang.
• Menguruskan tekanan.
• Pastikan berat badan anda dalam had biasa.
• Jangan merokok dan jauhi asap rokok.
• Jangan minum alkohol atau minum lebih daripada satu hingga dua cawan minuman berkafein seperti kopi sehari.
• Elakkan sinaran dan racun seperti arsenik, plumbum, formaldehid, benzena, dan etilena oksida.
• Berhati-hati dan pastikan perut anda selamat semasa hamil.
• Elakkan sukan yang membawa risiko kecederaan yang lebih tinggi, seperti sukan sentuhan dan ski, dan sentiasa pakai tali pinggang keledar.

Hamil semula selepas keguguran

Kajian ada menyatakan bahawa setinggi 70% wanita telah berjaya hamil selepas mencuba semula dalam masa 3 bulan selepas keguguran. Itu adalah satu statistik yang tinggi, menyakinkan dan memberi harapan, bukan?

Berikut adalah beberapa perkara yang perlu dipertimbangkan dan nasihat umum untuk hamil semula selepas keguguran:

• Masa Menunggu: Selepas keguguran, badan memerlukan masa untuk pulih dari segi fizikal dan emosi. Doktor biasanya mengesyorkan menunggu sekurang-kurangnya satu atau dua kitaran haid sebelum cuba hamil semula. Ini membolehkan rahim dan sistem pembiakan anda pulih sepenuhnya.
• Konsultasi Doktor: Adalah penting untuk berunding dengan doktor atau bidan anda sebelum mencuba untuk hamil semula. Mereka akan memberikan nasihat khusus berdasarkan situasi dan sejarah perubatan anda. Mereka juga boleh melakukan pemeriksaan tambahan untuk memastikan anda sihat dan bersedia untuk hamil semula.
• Penjagaan Kesihatan: Semasa menunggu, adalah penting untuk menjaga kesihatan badan anda. Makan diet yang sihat, bersenam secara teratur, menguruskan tekanan dan mengelakkan tabiat buruk seperti merokok atau mengambil alkohol adalah penting untuk menyediakan badan anda untuk kehamilan yang sihat.

Penting untuk diingat bahawa setiap kehamilan mempunyai risiko, termasuk risiko keguguran. Walau bagaimanapun, kebanyakan kehamilan berjalan lancar. Dalam kebanyakan kes, pasangan yang keguguran kali pertama boleh berjaya hamil dan melahirkan bayi yang sihat.

Semoga bermanfaat!

Peringatan: Anda tidak dibenarkan menyiar artikel ini di mana-mana laman web atau status Facebook yang lain, tanpa pemberian kredit dan pautan yang tepat lagi berfungsi pada artikel asal di laman theAsianparent Malaysia

Baca juga:  Keguguran: Punca dan tanda-tanda keguguran yang anda patut tahu

Baca juga: Nenas, Betik, Tebu, Air Kelapa, Durian Bukan Penyebab Keguguran Ibu Hamil! Ini Penjelasan Doktor

Baca juga: Jenis Makanan Yang Baik Diambil Setelah Keguguran, Penuh Khasiat & Bantu Ibu Sihat!