PCOS Atau Sindrom Polisistik Ovari: Apa Itu PCOS, Tanda & Risiko Pada Kesihatan Wanita

Sindrom Polisistik Ovari atau PCOS maksud merujuk kepada gangguan hormon biasa yang memberi kesan kepada wanita dalam usia reproduktif.

PCOS dicirikan oleh gabungan simptom, termasuk kitaran haid yang tidak teratur, tahap hormon androgen yang tinggi, dan kehadiran berbilang sista pada ovari.

Gejala sindrom ovarium polikistik bukan sahaja boleh menjejaskan tahap kesuburan wanita, tetapi juga kesihatan dan kesejahteraan diri seseorang secara keseluruhannya.

PCOS maksud 

Sindrom Polisistik Ovari (PCOS) adalah gangguan hormon yang sering berlaku di kalangan wanita usia reproduktif. Ia merupakan keadaan yang kompleks mempengaruhi kesuburan, metabolisme dan psikologi.

Menurut kajian, dalam 100 wanita akan ada 2 hingga 26 orang mengalami gejala PCOS ini. Dan wanita yang mengalaminya didiagnos mempunyai ovari polisistik, iaitu satu keadaan dimana ovari mereka lebih besar daripada ovari yang normal dan mempunyai 2 kali ganda folikel.

Nama sindrom ini diperolehi daripada berbilang (atau poli) sista ovari yang boleh dilihat semasa pemeriksaan ultrasound.

Sebenarnya “sista” ini bukan sista tetapi folikel yang tidak matang, jadi, sindrom ovari polyfollikular adalah nama yang lebih tepat.

Punca gejala PCOS pada wanita

Punca sebenar gejala PCOS masih belum diketahui dengan pasti. Walau bagaimanapun, terdapat beberapa faktor yang dianggap berkait rapat terhadap masalah ini.

Berikut adalah beberapa faktor yang dikaitkan dengan punca PCOS:

• Ketidakseimbangan hormon: PCOS berkait rapat dengan ketidakseimbangan hormon, terutamanya hormon pembiakan seperti estrogen, progesteron, dan hormon luteinizing (LH). Peningkatan pengeluaran hormon luteinisasi boleh merangsang ovari untuk menghasilkan lebih banyak androgen (hormon lelaki) seperti testosteron.
• Rintangan insulin: Rintangan insulin ialah keadaan di mana badan tidak bertindak balas dengan betul terhadap insulin, yang membawa kepada peningkatan tahap insulin dalam darah. Rintangan insulin dikaitkan dengan peningkatan pengeluaran hormon androgen dan fungsi ovari terjejas.
• Faktor genetik: Terdapat bukti bahawa faktor genetik memainkan peranan dalam kemungkinan seseorang mengalami PCOS. Sekiranya terdapat sejarah PCOS dalam keluarga, risiko anda untuk mengalami keadaan ini mungkin lebih tinggi.
• Keadaan keradangan: Keadaan keradangan kronik atau sistemik dalam badan juga telah dikaitkan dengan PCOS. Keadaan ini boleh menjejaskan pengeluaran hormon dan menyumbang kepada gejala PCOS.
• Gaya hidup dan faktor persekitaran: Beberapa kajian telah menunjukkan bahawa gaya hidup dan faktor persekitaran tertentu, seperti diet tidak sihat, berat badan berlebihan atau obes, dan pendedahan kepada bahan kimia tertentu, boleh mempengaruhi perkembangan PCOS.

Simptom dan gejala PCOS

Sindrom Polisistik Ovari (PCOS) mempunyai pelbagai tanda dan gejala yang berbeza-beza antara individu. Berikut adalah beberapa tanda dan gejala PCOS pada wanita:

1. Gangguan haid: Salah satu tanda utama PCOS adalah kelainan dalam kitaran haid. Ini boleh termasuk haid tidak teratur, kitaran panjang, atau bahkan tiada haid langsung (amenorea).
2. Hiperandrogenisme: Peningkatan pengeluaran hormon androgen, seperti testosteron, boleh menyebabkan gejala berikut:

• Pertumbuhan rambut yang berlebihan (hirsutisme), terutamanya di muka, dada, belakang atau perut.
• Jerawat teruk
• Kulit berminyak.

3. Ovari polikistik: Pemeriksaan ultrabunyi mungkin mendedahkan kehadiran banyak sista kecil pada ovari. Walau bagaimanapun, adalah penting untuk ambil perhatian bahawa tidak semua wanita dengan PCOS mempunyai ovari polikistik, dan tidak semua sista ovari menunjukkan PCOS.

4. Masalah berat badan berlebihan atau obesiti: Ramai wanita dengan PCOS mengalami kesukaran mengawal berat badan mereka. Berat badan berlebihan atau obes boleh memburukkan gejala PCOS dan meningkatkan risiko masalah kesihatan yang lain.

5. Masalah kulit: Selain jerawat, sesetengah wanita yang menghidap PCOS mungkin juga mengalami masalah kulit yang lain, seperti tompok gelap pada lipatan kulit (acanthosis nigricans) atau kulit kasar dan kasar (keratosis pilaris).

Cara mengesan PCOS

Mengesan Sindrom Ovari Polisistik biasanya melibatkan gabungan penilaian sejarah perubatan, pemeriksaan fizikal dan ujian khusus.

Jika anda mengesyaki anda mungkin menghidap PCOS, adalah disyorkan untuk berjumpa doktor di klinik berdekatan.

Berikut adalah kaedah biasa yang digunakan untuk mengesan PCOS:

• Penilaian Sejarah Perubatan: Doktor akan bertanya kepada anda tentang sejarah haid anda, termasuk keteraturan haid anda, sebarang perubahan atau kelainan, dan kehadiran gejala lain seperti hirsutisme (pertumbuhan rambut yang berlebihan) atau jerawat. Mereka juga mungkin bertanya tentang sejarah keluarga PCOS anda atau keadaan yang berkaitan.
• Pemeriksaan Fizikal: Pemeriksaan fizikal boleh dijalankan untuk menilai tanda-tanda PCOS, seperti hirsutisme, jerawat, atau tanda-tanda rintangan insulin, seperti acanthosis nigricans (tompok gelap pada kulit). Doktor juga akan memeriksa tekanan darah, indeks jisim badan (BMI) dan lilitan pinggang anda.
• Ujian Darah Hormon: Ujian darah boleh dilakukan untuk mengukur tahap hormon. Ujian ini boleh menilai tahap pelbagai hormon, termasuk androgen (seperti testosteron), estrogen, progesteron, hormon luteinizing (LH), hormon perangsang folikel (FSH), dan insulin. Ketidakseimbangan hormon boleh membantu mengesahkan kehadiran PCOS.
• Ultrasound Pelvik: Ultrasound pelvis boleh dijalankan untuk memeriksa ovari untuk kehadiran beberapa sista kecil (folikel). Walau bagaimanapun, adalah penting untuk ambil perhatian bahawa tidak semua wanita dengan PCOS akan mempunyai sista, dan ultrasound sahaja tidak dapat mengesahkan atau menolak PCOS.

Risiko gejala PCOS pada wanita

10-20% pesakit PCOS berisiko menghidap penyakit kencing manis, terutamanya mereka yang mempunyai keluarga dengan sejarah kencing manis atau obesiti.

Risiko lain termasuk masalah darah tinggi, masalah tidur, penyakit murung dan masalah sakit jantung jika pesakit menghidapi kencing manis dan darah tinggi. 

Pesakit juga mempunyai risiko kanser rahim terutamanya pesakit yang sering tidak datang haid. Selain itu PCOS pada wanita juga boleh menyebabkan:

• Masalah ketidaksuburan
• Keradangan hati yang teruk disebabkan pengumpulan lemak pada hati
• Sindrom metabolik (serangkai keadaan yang meninggikan risiko penyakit kardiovaskular iaitu tekanan darah tinggi, paras gula tinggi, paras kolestrol dan trigliserida tidak normal)

Rawatan PCOS

Ia terpulang kepada simptom atau tanda dan berkisar kepada kehendak pesakit:

Diet pesakit PCOS

Para penyelidik berpendapat bahawa dengan tidak memakan gula, sayuran berkanji, karbohidrat dan tenusu, ini dapat membantu mengurangkan kesan hormon yang tidak seimbang.

Lebih-lebih lagi, ramai wanita telah mengesahkan bahawa diet rendah karbohidrat memang telah membantu mereka mengurangkan berat badan.

Namun tuntutan bahawa diet rendah karbohidrat boleh membantu PCOS tidak disokong oleh kajian, dan tiada bukti konklusif bahawa ia boleh dikawal dengan berdiet sahaja – khususnya diet rendah karbohidrat dan protein tinggi yang disyorkan oleh beberapa doktor PCOS.

Tetapi pesakit disarankan untuk mengambil makanan yang mempunyai GI (Glycaemic Index) yang rendah.

Makanan yang mempunyai GI rendah akan dihadam dan diserap pada kadar yang perlahan.

Oleh itu, paras gula dan hormon insulin akan menaik dengan perlahan-lahan. Paras gula yang lebih stabil ini mempunyai kesan kesihatan yang baik.

Kajian telah membuktikan yang diet GI yang rendah berupaya mengawal paras gula dan kolesterol di kalangan pesakit yang menghidapi kencing manis.

Ia juga boleh menurunkan berat badan pesakit, mengawal nafsu makan dan menyebabkan rasa kenyang yang lebih lama.

Di samping itu, diet ini boleh menurunkan paras hormon insulin dan merawati penahanan insulin.

Walaupun PCOS adalah gangguan yang boleh melanda 1 daripada 15 wanita, tidak banyak kajian telah dilakukan khusus untuk PCOS. 

Bincang dengan doktor untuk mendapatkan gabungan ubat yang betul, serta rutin gaya hidup yang sihat.

Ini sebagai langkah pencegahan supaya simptom PCOS boleh dikawal dan tidak semakin teruk.

Bolehkah PCOS sembuh?

Masalah PCOS ini tiada penawar dan tidak boleh sembuh. Namun simptom-simptom PCOS boleh dikurangkan dengan rawatan perubatan disamping mencegah komplikasi.

Cara mencegah gejala sindrom ovarium polikistik

Walaupun tiada cara pasti untuk mencegah gejala sindrom ovarium polikistik (PCOS), terdapat langkah yang boleh anda ambil untuk mengurangkan risiko dan mengekalkan kesihatan reproduktif am.

Berikut ialah beberapa cara mencegah gejala sindrom ovarium polikistik (PCOS) atau menguruskan simptomnya:

• Kekalkan Berat Badan yang Sihat: Mengekalkan berat badan yang sihat dan menguruskan berat badan anda dengan berkesan boleh membantu mengurangkan risiko PCOS anda. Jika anda berlebihan berat badan atau obes, berusaha untuk mengurangkan berat badan secara beransur-ansur melalui diet yang sihat dan senaman yang kerap.
• Diet Seimbang: Makan diet seimbang dengan tumpuan kepada makanan semula jadi, kaya serat, rendah gula dan indeks glisemik rendah boleh membantu menguruskan rintangan insulin dan mengurangkan risiko PCOS. Makan jumlah buah-buahan, sayur-sayuran, bijirin penuh, protein sihat dan lemak sihat yang betul.
• Aktif senaman: Melibatkan diri dalam aktiviti fizikal yang kerap boleh membantu mengekalkan berat badan yang sihat, meningkatkan kepekaan insulin dan menggalakkan kesihatan reproduktif. Pilih jenis senaman yang anda gemari, seperti berjalan, berlari, berbasikal atau yoga, dan lakukannya dengan kerap.
• Menguruskan Tekanan: Tekanan kronik boleh menjejaskan keseimbangan hormon dalam badan dan mencetuskan gejala PCOS. Cari teknik pengurusan tekanan yang berkesan, seperti meditasi, relaksasi, yoga, atau terapi tingkah laku kognitif, untuk membantu mengurangkan tekanan dalam kehidupan seharian.

Baca juga:  Suka Duka Dalam Cubaan Hamil Anak Sulung, Ibu Penghidap PCOS Kongsi Pengalaman

Baca juga: ”Ada PCOS Tak Mustahil Boleh Mengandung,” Wanita Ini Kongsi Amal Al-Fatihah 41 Kali

Baca juga:  Cara Kecutkan Cyst Yang Disarankan Oleh Doktor Pakar Tanpa Melalui Proses Pembedahan