Period Tak Teratur (Irregular Period): 30 Punca Haid Datang Tidak Menentu, Tanda & Rawatan

Period atau haid adalah bahagian semula jadi dalam kitaran pembiakan wanita. Walau bagaimanapun sesetengahnya berdepan pengalaman period tak teratur hingga menjejaskan kesihatan mereka.

Haid tidak teratur boleh menjejaskan fizikal dan emosi, serta menimbulkan kebimbangan mengenai kesihatan reproduktif.

Apa Itu Kitaran Haid?

Memahami Period Tak Teratur

Kitaran haid adalah proses semula jadi yang dialami wanita di mana badan mereka bersedia untuk hamil setiap bulan. Ia biasanya bermula pada hari pertama haid dan berakhir sebelum hari pertama haid berikutnya. Kitaran haid adalah hasil interaksi kompleks antara hormon dalam badan yang mengawal pertumbuhan dan pengguguran lapisan dalam rahim.

Manakala period tak teratur adalah keadaan di mana kitaran haid seseorang tidak mengikut corak kitaran yang dianggap normal iaitu kitaran sekitar 21 hingga 35 hari.

Wanita yang mengalami haid tak teratur mungkin mengalami haid lewat, lebih awal daripada biasa, atau haid yang tidak teratur dari segi tempoh lama.

Tanda-Tanda Period Tak Teratur

Tanda-tanda period tak teratur boleh berbeza-beza bagi setiap wanita, tetapi antara yang paling biasa termasuk:

1. Kitaran haid terlalu pendek atau panjang.

2. Jumlah pendarahan yang tidak normal: Pendarahan terlalu banyak (menorrhagia) atau terlalu sedikit (hypomenorrhea) adalah antara tanda ketidakseimbangan haid. Jika penggunaan tuala wanita lebih daripada 10 sehari, itu mungkin tanda pendarahan berlebihan.

3. Tiada haid (amenorea): Jika tidak datang haid selama lebih dari 90 hari tanpa kehamilan, itu merupakan tanda period tidak teratur.

4. Sakit haid yang terlampau kuat: Walaupun kekejangan semasa haid (dysmenorrhea) adalah normal, jika sakitnya luar biasa kuat atau berlangsung lebih lama daripada biasa, ia boleh menjadi tanda ada masalah.

5. Spotting antara kitaran: Pendarahan ringan atau spotting di antara kitaran haid mungkin petanda period tidak teratur, terutamanya jika ia berlaku secara konsisten.

Mengapa Masalah Kitaran Haid Tidak Normal Boleh Berlaku?

Haid tidak teratur boleh disebabkan oleh pelbagai faktor, termasuk perubahan hormon, masalah kesihatan tertentu, gaya hidup, dan faktor persekitaran.

Berikut adalah 30 punca haid tidak teratur yang perlu anda perhatikan:

1. Sindrom Ovari Polikistik (PCOS): Keadaan di mana ovari menghasilkan jumlah hormon androgen yang lebih tinggi daripada biasa, menyebabkan ketidakseimbangan hormon.
2. Gangguan Tiroid: Keadaan seperti hipotiroidisme atau hipertiroidisme boleh menjejaskan keseimbangan hormon dan menyebabkan haid tidak teratur.
3. Perimenopause: Wanita yang menghampiri menopaus mungkin mengalami perubahan dalam kitaran haid mereka disebabkan penurunan pengeluaran hormon.
4. Kehamilan: Kehamilan berlaku, terutamanya jika terdapat pendarahan implantasi yang disalah anggap sebagai haid.
5. Ketidakseimbangan Hormon: Ketidakseimbangan antara hormon estrogen dan progesteron boleh menyebabkan kitaran haid tidak teratur.
6. Tekanan: Tekanan fizikal atau emosi yang tinggi boleh mengganggu pengeluaran hormon dan menjejaskan kitaran haid.
7. Kehilangan atau Pertambahan Berat Badan yang ketara: Perubahan berat badan yang drastik boleh menjejaskan keseimbangan hormon dalam badan.
8. Gangguan Makan: Gangguan makan seperti anoreksia atau bulimia boleh mengganggu keseimbangan hormon dan menyebabkan haid tidak teratur.
9. Aktiviti Fizikal Berlebihan: Senaman yang berlebihan tanpa rehat yang cukup boleh menjejaskan keseimbangan hormon dan kitaran haid anda.
10. Diet Tidak Seimbang: Diet yang tidak sihat atau kekurangan nutrien tertentu boleh menjejaskan keseimbangan hormon dan kitaran haid.
11. Obesiti: Obesiti boleh menjejaskan pengeluaran hormon dan menyebabkan keabnormalan dalam kitaran haid.
12. Gaya Hidup Merokok dan Pengambilan Alkohol Berlebihan: Merokok dan minum berlebihan boleh menjejaskan keseimbangan hormon dalam badan.
13. Kurang Tidur atau Gangguan Tidur: Kurang tidur atau gangguan tidur boleh mengganggu pengeluaran hormon dan kitaran haid.
14. Keadaan Perubatan Lain: Beberapa keadaan perubatan seperti diabetes, penyakit buah pinggang atau sindrom ovari sensitif androgen (SAHA) boleh menjejaskan kitaran haid.
15. Penggunaan Ubat: Sesetengah ubat seperti antidepresan, ubat antihipertensi, atau ubat hormon boleh menjejaskan kitaran haid.
16. Perubahan Persekitaran: Perubahan persekitaran seperti mengembara merentasi zon waktu atau menukar pekerjaan boleh menjejaskan kitaran haid.
17. Penggunaan Kontraseptif Hormon: Penggunaan pil perancang atau kaedah kontraseptif hormon lain boleh menyebabkan keabnormalan dalam kitaran haid.
18. Penggunaan Perancang Keluarga: Sesetengah wanita mungkin mengalami perubahan dalam kitaran haid selepas memasang alat perancang keluarga dalam rahim.
19. Kanser Pembiakan: Kanser organ pembiakan, seperti kanser ovari atau kanser rahim, boleh menjejaskan kitaran haid.
20. Endometriosis: Keadaan di mana tisu yang biasanya tumbuh di dalam rahim mula tumbuh di luar rahim, yang boleh menyebabkan keabnormalan dalam kitaran haid.
21. Fibroid Rahim: Tumor rahim boleh menjejaskan kitaran haid.
22. Jangkitan atau Penyakit Menular Seksual (STI): Jangkitan atau keradangan pada organ pembiakan boleh menjejaskan kitaran haid.
23. Pemulihan Selepas Bersalin: Selepas bersalin, kitaran haid mungkin mengambil masa untuk pulih kembali normal.
24. Kehadiran Polip Rahim: Pertumbuhan tisu yang tidak normal dalam rahim boleh menjejaskan kitaran haid.
25. Gangguan Ovari Lain: Selain PCOS, gangguan ovari lain seperti sindrom hiperstimulasi ovari (OHSS) juga boleh menyebabkan keabnormalan dalam kitaran haid.
26. Penggunaan Ubat Herba: Ubat atau suplemen herba tertentu boleh menjejaskan keseimbangan hormon dan kitaran haid.
27. Isu Kesihatan Mental: Gangguan kesihatan mental seperti kemurungan atau gangguan makan boleh menjejaskan keseimbangan hormon dan kitaran haid.
28. Ketidakseimbangan Pemakanan: Kekurangan nutrien tertentu seperti zat besi atau vitamin D boleh menjejaskan keseimbangan hormon dan kitaran haid.
29. Kesan Sampingan Pembedahan atau Prosedur Perubatan: Sesetengah wanita mungkin mengalami perubahan dalam kitaran haid selepas menjalani pembedahan atau prosedur perubatan tertentu.
30. Faktor Genetik: Faktor genetik juga boleh mempengaruhi kitaran haid, dengan sesetengah wanita mungkin mempunyai kecenderungan genetik terhadap kelainan dalam kitaran haid.

Apakah Simptom Period Tak Teratur?

Gejala period tak teratur boleh berbeza pada wanita. Antaranya adalah:

• Pendarahan tidak teratur: Kitaran haid yang tidak teratur boleh bermakna pendarahan yang lebih ringan atau lebih berat daripada biasa. Pendarahan juga boleh datang dalam corak yang tidak dijangka, seperti haid yang lebih kerap atau kurang kerap daripada biasa.
• Sakit kepala: Sesetengah wanita mungkin mengalami sakit kepala atau migrain akibat perubahan hormon yang berkaitan dengan haid yang tidak teratur.
• Perubahan dalam libido: Turun naik hormon juga boleh menjejaskan dorongan seksual seseorang, menyebabkan perubahan dalam libido.
• Kekejangan perut: Kekejangan perut atau sakit pelvis boleh menjadi gejala haid yang tidak teratur, terutamanya apabila haid datang pada selang masa yang luar biasa atau dalam kitaran yang tidak teratur.
• Perubahan mood: Turun naik hormon yang dikaitkan dengan haid yang tidak teratur boleh menyebabkan perubahan mood, seperti kemurungan, kebimbangan atau kerengsaan.
• Perubahan kulit: Sesetengah wanita mungkin mengalami perubahan pada kulit mereka yang berkaitan dengan haid yang tidak teratur, seperti jerawat yang lebih kerap.

Pendarahan Antara Haid

Spotting merujuk kepada pendarahan ringan yang berlaku di luar tempoh haid biasa. Ia mungkin kelihatan sebagai sejumlah kecil darah pada seluar dalam atau tisu tandas. Punca tompok antara haid termasuk:

• Turun Naik Hormon: Perubahan hormon semasa ovulasi atau perubahan dalam kaedah kontraseptif boleh menyebabkan pendarahan
• Pendarahan Implantasi: Pada awal kehamilan, pendarahan implantasi boleh berlaku apabila telur yang disenyawakan melekat pada lapisan rahim, menyebabkan pendarahan ringan
• Jangkitan atau Keradangan: Jangkitan pada organ pembiakan atau keadaan seperti polip serviks atau rahim boleh menyebabkan pendarahan
• Aktiviti Seksual: Persetubuhan, terutamanya jika kuat atau dalam, boleh menyebabkan trauma kecil pada serviks, mengakibatkan pengeluaran tompokan darah.

Pendarahan Ringan

Haid ringan, atau hipomenorea, dicirikan oleh aliran haid yang berkurangan atau tempoh haid yang lebih pendek. Punca haid ringan adalah:

• Ketidakseimbangan Hormon: Sama seperti haid yang tidak teratur, ketidakseimbangan hormon boleh menyebabkan haid yang ringan.
• Berat Badan Rendah: Wanita dengan berat badan rendah atau mereka yang melakukan senaman berlebihan mungkin mengalami haid ringan akibat gangguan hormon.
• Perimenopause: Semasa peralihan kepada menopaus, haid mungkin menjadi lebih ringan dan kurang kerap.
• Tekanan: Tekanan kronik boleh menjejaskan tahap hormon dan mengakibatkan haid yang lebih ringan.

Kenapa Period Lambat

Haid lambat atau lambat datang haid berlaku apabila haid tidak bermula pada masa yang dijangkakan. Berikut beberapa sebab kenapa period lambat:

• Kehamilan: Kehamilan adalah punca yang paling biasa berlaku kepada lambat datang haid. Jika anda merasai diri hamil, adalah penting untuk membuat ujian kehamilan di rumah.
• Tekanan: Tekanan boleh melambatkan ovulasi dan haid, menyebabkan lambat datang haid.
• Ketidakseimbangan Hormon: Ketidakseimbangan dalam tahap estrogen dan progesteron boleh mengganggu kitaran haid dan membawa kepada haid lambat.
• Sindrom Ovari Polikistik (PCOS): PCOS ialah gangguan hormon biasa yang boleh menyebabkan haid tidak teratur dan punca lambat datang haid.
• Gangguan Tiroid: Hipotiroidisme atau hipertiroidisme boleh menjejaskan tahap hormon dan haid, yang membawa kepada lambat datang haid.

Kenapa Darah Haid Berpanjangan?

Pendarahan haid yang berpanjangan atau menorrhagia, boleh menjadi masalah yang sukar bagi sesetengah wanita. Menorrhagia biasanya dicirikan oleh haid yang sangat berat atau bertahan lebih lama daripada biasa.

Terdapat beberapa faktor yang boleh menyebabkan pendarahan haid menjadi berpanjangan:

• Gangguan Hormon: Ketidakseimbangan hormon, terutamanya estrogen dan progesteron, boleh menjejaskan kitaran haid dan menyebabkan pendarahan haid yang berpanjangan. Gangguan hormon seperti sindrom ovari polikistik (PCOS), gangguan tiroid, atau perimenopause boleh menjadi punca.
• Endometriosis: Endometriosis ialah keadaan di mana tisu yang biasanya tumbuh di dalam rahim (endometrium) tumbuh di luar rahim, selalunya pada ovari, tiub fallopio, atau organ pelvis lain. Endometriosis boleh menyebabkan pendarahan yang berlebihan semasa haid dan menyebabkan pendarahan haid yang berpanjangan.
• Fibroid Rahim: Fibroid rahim adalah tumor bukan kanser yang tumbuh di dalam atau di sekitar rahim. Fibroid yang besar atau yang tumbuh di dalam rongga rahim boleh menyebabkan pendarahan yang banyak semasa haid dan memanjangkan tempoh haid.
• Sista Ovari: Sista ovari ialah kantung berisi cecair yang berkembang di dalam atau pada ovari. Sista pecah atau sista besar boleh menyebabkan pendarahan yang berlebihan dan memanjangkan tempoh haid.
• Tekanan Fizikal atau Emosi: Tekanan fizikal atau emosi yang teruk boleh menjejaskan kitaran haid dan menyebabkan pendarahan berlebihan atau tempoh lama.

Pemeriksaan Doktor Untuk Kitaran Haid Tidak Normal

• Kitaran haid tiba-tiba menjadi tidak teratur dan individu tersebut berumur di bawah 45 tahun.
• Terdapat perubahan dalam keteraturan kitaran haid, iaitu lebih kerap daripada setiap 21 hari atau kurang kerap daripada setiap 35 hari.
• Haid terjadi melebihi 7 hari.
• Terdapat perbezaan yang ketara (sekurang-kurangnya 20 hari) antara kitaran haid terpendek dan paling lama.
• Mengalami kelainan kitaran haid semasa cuba hamil.
• Tidak datang haid lebih daripada 3 kali setahun.
• Pendarahan haid banyak daripada biasa.

Adakah Peluang Kehamilan Boleh Terjejas Jika Period Tak Teratur?

Ya, peluang untuk hamil terjejas apabila anda mengalami kitaran period tak teratur. Kehamilan biasanya berlaku semasa tempoh ovulasi, yang berlaku sekitar pertengahan kitaran haid bagi wanita yang mempunyai kitaran haid teratur. Ovulasi adalah masa apabila ovari mengeluarkan telur matang yang sedia untuk disenyawakan.

• Walau bagaimanapun, pada wanita dengan kitaran haid yang tidak teratur, sukar untuk meramalkan bila ovulasi akan berlaku.
• Apabila kitaran haid tidak teratur, sukar untuk menentukan tempoh subur iaitu masa yang optimum untuk persetubuhan untuk persenyawaan. Oleh itu, kesukaran dalam meramalkan ovulasi boleh mengurangkan peluang kehamilan.

Walau bagaimanapun, ini tidak bermakna mustahil untuk hamil jika anda mempunyai kitaran haid tidak teratur. Sesetengah wanita dengan kitaran tidak teratur masih boleh hamil, walaupun dengan tahap kesukaran yang lebih tinggi berbanding wanita yang mempunyai kitaran biasa.

Gaya Hidup Boleh Menjejaskan Kitaran Haid Tidak Normal?

Ya, gaya hidup boleh menjejaskan kitaran haid dan menyebabkan keabnormalan haid. Beberapa faktor gaya hidup yang boleh mempengaruhi kitaran haid yang tidak normal termasuk:

• Pemakanan: Pemakanan tidak seimbang atau kekurangan nutrien tertentu boleh menjejaskan keseimbangan hormon dalam badan, yang seterusnya boleh menjejaskan kitaran haid. Kekurangan nutrien seperti zat besi atau vitamin D juga boleh menjejaskan kesihatan reproduktif dan haid.
• Berat: Perubahan berat badan ketara, sama ada penurunan berat badan yang drastik atau kenaikan berat badan yang cepat, boleh mengganggu keseimbangan hormon dan menyebabkan keabnormalan dalam kitaran haid. Khususnya, obesiti atau berat badan berlebihan boleh dikaitkan dengan masalah hormon seperti rintangan insulin dan sindrom ovari polikistik (PCOS), yang boleh menyebabkan haid tidak teratur.
• Aktiviti Fizikal: Aktiviti fizikal berlebihan atau senaman kuat boleh mengganggu keseimbangan hormon dan menyebabkan keabnormalan dalam kitaran haid. Terlalu banyak senaman aerobik atau tabiat senaman yang terlalu keras tanpa rehat yang mencukupi boleh menjejaskan pengeluaran hormon dalam badan.
• Tekanan: Tahap tekanan fizikal atau emosi yang tinggi boleh menjejaskan pengeluaran hormon dan mengganggu kitaran haid. 
• Kurang Tidur: Kurang tidur atau gangguan tidur boleh menjejaskan hormon yang mengawal kitaran haid, seperti melatonin. Gangguan tidur yang kronik boleh menyebabkan keabnormalan dalam kitaran haid.

Cara Mengatasi Haid Tak Teratur

• Cuba kekalkan gaya hidup sihat dengan bersenam secara sederhana dan makan makanan berkhasiat.
• Jika anda ingin menurunkan berat badan, lakukan secara beransur-ansur dan bukannya beralih kepada diet yang mengehadkan kalori dan pengambilan makanan anda secara drastik.
• Pastikan anda mendapat rehat yang cukup.
• Amalkan teknik pengurangan tekanan dan relaksasi.
• Kurangkan rutin senaman yang berpanjangan atau berlebihan
• Gunakan pil perancang atau kaedah kontraseptif lain seperti yang diarahkan.
• Tukar tampon atau tuala wanita anda setiap empat hingga enam jam untuk mengelakkan sindrom kejutan toksik dan mencegah jangkitan.
• Jumpa pakar sakit puan untuk pemeriksaan dengan kerap.

Semoga artikel ini bermanfaat.

Di theAsianparent Malaysia, penting bagi kami untuk membekalkan anda maklumat yang betul, penting dan tepat pada masanya. Tetapi ini tidak berfungsi sebagai alternatif untuk nasihat perubatan atau rawatan perubatan. theAsianparent Malaysia tidak bertanggungjawab terhadap mereka yang memilih untuk mengambil ubat berdasarkan maklumat daripada laman web kami. Jika anda mempunyai sebarang keraguan, kami mengesyorkan agar anda berunding dengan doktor anda untuk mendapatkan maklumat yang lebih jelas.

Peringatan: Anda tidak dibenarkan menyiar artikel ini di mana-mana laman web atau status Facebook yang lain, tanpa pemberian kredit dan pautan yang tepat lagi berfungsi pada artikel asal di laman theAsianparent Malaysia

Baca juga:  Anda Tiba-Tiba Alami Darah Haid Sedikit, Ia Mungkin Bukan Petanda Baik!

Baca juga:  Tanda Period Berkait Dengan Kesihatan Wanita, Ambil Tahu Makna Warna Darah Haid Anda!

Baca juga: Apa Maksudnya Jika Darah Haid Kita Banyak, Menurut Doktor