Tidak semua pasangan yang berkahwin dikurniakan rezeki cahaya mata dengan begitu mudah kerana ada yang perlu usaha untuk hamil sehingga bertahun-tahun. Tahukah anda sebenarnya kesan stress berlebihan boleh menjejaskan kesuburan wanita dan lelaki?
Hubungan antara tekanan dan kesuburan adalah interaksi kompleks melibatkan fisiologi, psikologi dan hormon yang boleh memberi kesan kepada lelaki dan wanita.
Maksud stres
Maksud stres adalah tindak balas badan terhadap situasi atau peristiwa yang dianggap sebagai ancaman atau tuntutan yang melebihi kemampuan seseorang untuk menanganinya.
Ia boleh menjadi perasaan tegang, kebimbangan, atau tekanan emosi yang timbul apabila seseorang berhadapan dengan situasi yang dianggap sukar atau mengganggu.
Stres adalah tindak balas semula jadi dan normal terhadap cabaran hidup, tetapi tekanan yang berpanjangan atau berlebihan boleh memberi kesan negatif terhadap kesejahteraan fizikal, emosi dan juga tahap kesuburan.
Dalam konteks kesuburan, tekanan boleh menjejaskan fungsi pembiakan pada lelaki dan wanita.
Punca stress
Punca stress dicetuskan oleh pelbagai faktor yang hadir dalam perjalanan kehidupan seharian. Setiap individu mempunyai toleransi tekanan yang berbeza, dan apa yang dianggap sebagai tekanan bagi seseorang mungkin tidak berlaku pada orang lain.
Berikut adalah beberapa punca stress yang biasa terjadi:
- Tuntutan kerja: Beban kerja yang tinggi, tekanan untuk memenuhi sasaran, konflik dengan rakan sekerja atau atasan, dan ketidakseimbangan antara kerja dan kehidupan peribadi semuanya boleh menjadi punca stress.
- Masalah kewangan: Masalah berkaitan wang, seperti hutang, perbelanjaan berlebihan atau ketidaktentuan kewangan, boleh menyebabkan perasaan bimbang dan punca stress.
- Perubahan kehidupan: Peristiwa penting seperti berpindah, perkahwinan, perceraian, kehilangan pekerjaan atau kematian seseorang boleh menjadi punca stress kerana perubahan ini mengganggu rutin dan kestabilan.
- Hubungan peribadi: Konflik hubungan, masalah keluarga atau pengasingan sosial boleh menyebabkan stres yang ketara.
- Cabaran kesihatan: Penyakit, kecederaan atau keadaan kesihatan yang memerlukan rawatan perubatan intensif boleh menjadi tekanan.
- Tuntutan keluarga: Tanggungjawab sebagai ibu bapa atau ahli keluarga yang prihatin, serta perubahan dalam dinamik keluarga, boleh menyebabkan tekanan.
Tanda stress
Tanda stress boleh berbeza bagi setiap individu, tetapi terdapat beberapa gejala biasa yang boleh menjadi petunjuk bahawa seseorang mungkin mengalami tekanan.
Berikut adalah beberapa tanda stress yang biasa terjadi:
Perubahan fizikal:
- Peningkatan kadar denyutan jantung atau berdebar-debar.
- Sakit kepala atau migrain.
- Ketegangan otot atau sakit badan.
- Gangguan tidur, seperti insomnia atau tidur terganggu.
Perubahan emosi:
- Kebimbangan, kegelisahan, atau rasa cemas tanpa sebab yang jelas.
- Perasaan tegang, marah, atau mudah marah.
- Berasa terlalu sensitif terhadap kritikan atau situasi harian.
- Perasaan buntu atau tidak dapat menyelesaikan masalah.
Perubahan tingkah laku:
- Menarik diri daripada aktiviti sosial atau hobi yang pernah digemari.
- Perubahan dalam corak pemakanan, seperti makan berlebihan atau kurang makan.
- Pengambilan alkohol atau dadah yang berlebihan.
- Kesukaran menumpukan perhatian atau membuat keputusan.
Gangguan Fizikal dan Kesihatan:
- Peningkatan risiko masalah kesihatan seperti tekanan darah tinggi atau penyakit jantung.
- Gangguan pencernaan, seperti loya, muntah, atau sakit perut.
- Penurunan daya tahan badan, penyakit yang kerap, atau penyakit umum.
Gangguan Emosi dan Psikologi:
- Perasaan tertekan atau hilang minat dalam aktiviti yang biasa anda nikmati.
- Rasa putus asa atau hilang harapan.
- Kehilangan nafsu seksual.
Kesan stres
Tekanan adalah tindak balas semula jadi terhadap pelbagai cabaran hidup, mencetuskan pembebasan hormon tekanan seperti kortisol dan adrenalin.
Tindak balas tekanan sering dirujuk sebagai tindak balas "lawan atau lari", berkembang sebagai mekanisme kelangsungan hidup untuk membantu kami bertindak balas terhadap ancaman segera.
Walau bagaimanapun dalam kehidupan moden, tekanan kronik boleh membawa kepada pengaktifan tindak balas tekanan berpanjangan, yang boleh memberi kesan negatif kepada pelbagai sistem fisiologi, termasuk sistem pembiakan.
Bagaimana hormon tekanan menjejaskan kesuburan
Tekanan juga boleh mematikan aktiviti paksi hipotalamus-pituitari-gonad, yang mengawal sistem pembiakan.
Ini boleh mengganggu hubungan antara otak dan ovari anda yang menyebabkan ovulasi terlewat, tidak hadir, haid tidak teratur atau terlepas.
Kesan stress dan kesuburan wanita
Stress boleh memberi kesan yang besar terhadap kesuburan wanita. Keseimbangan hormon dan fungsi sistem pembiakan boleh terganggu oleh tekanan kronik atau teruk.
Berikut adalah kesan stress dan kesuburan wanita:
- Gangguan haid: Tahap tekanan kronik yang tinggi boleh mengganggu keseimbangan halus hormon yang bertanggungjawab untuk mengawal kitaran haid. Haid tidak teratur atau bahkan ketiadaan haid, yang dikenali sebagai amenorea, boleh berlaku menjejaskan ovulasi dan kesuburan.
- Disfungsi ovulasi: Tekanan boleh mengganggu pembebasan hormon yang mencetuskan ovulasi. Anovulasi, atau ketiadaan ovulasi, boleh mengurangkan peluang pembuahan dengan ketara.
- Ketidakseimbangan hormon: Tekanan kronik boleh mengganggu paksi hipotalamus-pituitari-ovari, membawa kepada ketidakseimbangan dalam hormon yang penting untuk kesihatan reproduktif, seperti hormon luteinizing (LH) dan hormon perangsang folikel (FSH).
- Implantasi dan kehamilan: Perubahan hormon yang berkaitan dengan tekanan boleh memberi kesan kepada lapisan endometrium dan proses implantasi, yang berpotensi menjejaskan peringkat awal kehamilan.
Kesan stress terhadap kesuburan lelaki
- Kualiti sperma: Kesan stress boleh menjejaskan kualiti sperma, termasuk kepekatan sperma, motilitas dan morfologi. Tahap tekanan yang tinggi boleh menyebabkan penurunan dalam pengeluaran sperma dan berpotensi meningkatkan bahagian sperma yang tidak normal.
- Disfungsi erektil: Tekanan boleh menyumbang kepada disfungsi erektil, yang boleh memberi kesan kepada kepuasan seksual dan keupayaan untuk hamil.
- Perubahan hormon: Tekanan kronik boleh menyebabkan ketidakseimbangan hormon pada lelaki, menjejaskan pengeluaran testosteron dan hormon lain yang penting untuk fungsi pembiakan.
Bolehkah tekanan melambatkan kesuburan?
Sebenarnya sedikit tekanan dari semasa ke semasa tidak sepatutnya menjejaskan kesuburan anda, tetapi terdapat beberapa kaitan antara tahap tekanan kronik yang melampau dan kesuburan.
Apabila anda mengalami tekanan kronik serius, beberapa perkara boleh berlaku yang menjejaskan peluang untuk hamil.
Cara mengatasi stress
Berikut adalah beberapa cara mengatasi stress yang boleh anda cuba di rumah:
- Teknik Kesedaran dan Relaksasi: Amalan seperti meditasi kesedaran, pernafasan dalam dan kelonggaran otot progresif boleh membantu mengurangkan tahap tekanan dan menggalakkan kelonggaran.
- Senaman: Aktiviti fizikal yang kerap telah ditunjukkan dapat mengurangkan tekanan dan meningkatkan mood. Melibatkan diri dalam aktiviti seperti yoga, berjalan atau berenang boleh memberi manfaat.
- Sokongan Sosial: Berhubung dengan rakan, keluarga atau kumpulan sokongan boleh memberikan saluran emosi dan rasa kekitaan, mengurangkan perasaan pengasingan dan tekanan.
- Gaya Hidup Sihat: Pemakanan yang seimbang, tidur yang mencukupi, dan meminimumkan pengambilan kafein dan alkohol boleh menyumbang kepada kesejahteraan keseluruhan dan pengurangan tekanan.
- Kaunseling dan Terapi: Mendapatkan bantuan profesional, seperti terapi tingkah laku kognitif (CBT) atau kaunseling, boleh menyediakan strategi dan alat mengatasi tekanan untuk menguruskan tekanan.
- Komunikasi: Secara terbuka membincangkan tekanan dan kebimbangan dengan pasangan boleh memupuk persefahaman dan sokongan, mengukuhkan ikatan emosi antara pasangan.
Bila perlu jumpa doktor
Jika anda mengalami tekanan dan bimbang tentang kesan terhadap kesuburan, adalah idea yang baik untuk berjumpa doktor atau pakar kesuburan.
Berikut ialah beberapa garis panduan umum tentang masa untuk mendapatkan nasihat perubatan:
- Jika anda telah mencuba untuk hamil seketika: Sekiranya anda dan pasangan telah mencuba untuk hamil selama setahun (atau enam bulan jika anda berumur lebih dari 35 tahun) tidak berjaya, adalah disyorkan untuk berjumpa doktor. Tekanan kadangkala boleh menyumbang kepada masalah kesuburan, dan doktor boleh membantu menilai keadaan anda dan memberikan bimbingan.
- Jika tekanan memberi impak ketara kepada kehidupan: Jika tekanan telah menjejaskan kesejahteraan emosi, perhubungan atau fungsi harian anda, adalah penting untuk mendapatkan bantuan. Tekanan kronik berpotensi mengganggu keseimbangan hormon dan kesihatan reproduktif.
- Jika mengesyaki ketidakseimbangan hormon: Tekanan boleh mempengaruhi hormon yang mengawal sistem pembiakan. Jika anda mengesyaki ketidakseimbangan hormon, haid tidak teratur, atau gejala lain yang berkaitan, adalah idea yang baik untuk berjumpa doktor untuk penilaian yang sewajarnya.
- Apabila ingin menjalani rawatan kesuburan: Jika anda merancang menjalani rawatan kesuburan seperti persenyawaan in vitro (IVF) atau teknik pembiakan berbantu yang lain, adalah penting untuk membincangkan tahap tekanan dengan pakar kesuburan anda. Mereka boleh membantu anda menguruskan tekanan semasa proses rawatan kesuburan.
- Jika anda mempunyai masalah kesihatan sedia ada: Tekanan kronik boleh memburukkan lagi masalah kesihatan sedia ada yang mungkin memberi kesan kepada kesuburan. Jika anda mempunyai keadaan seperti sindrom ovari polikistik (PCOS) atau endometriosis, pengurusan tekanan amat penting untuk mengoptimumkan kesuburan.
Kesimpulannya, kesan stress boleh memberi impak yang besar terhadap kesuburan, baik lelaki mahupun wanita.
Dalam konteks kesuburan, tekanan kronik atau teruk boleh menyebabkan pelbagai masalah yang boleh menghalang keupayaan untuk hamil atau mempunyai anak.
Semoga artikel ini bermanfaat!
Peringatan: Anda tidak dibenarkan menyiar artikel ini di mana-mana laman web atau status Facebook yang lain, tanpa pemberian kredit dan pautan yang tepat lagi berfungsi pada artikel asal di laman theAsianparent Malaysia
Baca juga: Tekanan Darah Normal Mengikut Usia, Jadi Penentu Tahap Kesihatan Anda & Keluarga
Baca juga: Kajian: Wanita DUA KALI GANDA Lebih Stress Dengan Suami Berbanding Anak
Baca juga: Ramai Pesakit Darah Tinggi & Depression Terdiri Daripada Golongan Suri Rumah, Ini Buktinya!