Kitaran Haid Wanita: Tempoh Haid Normal, Fasa Haid & Cara Kira Kitaran Haid

Kitaran haid wanita adalah berbeza-beza. Adalah penting mengetahui kitaran haid yang normal kerana ia mempengaruhi peluang kehamilan

Setiap wanita mempunyai pengiraan haid yang berbeza-beza. Jadi, sukar untuk tentukan berapa kitaran haid atau yang tidak normal.

Namun jangan bimbang. Hari ini, kami akan memberi panduan lengkap kepada anda tentang kitaran ini. Sebenarnya pengiraannya mudah sahaja! Penting tau untuk anda ambil tahu agar anda boleh mengira waktu subur wanita.

Apa itu kitaran haid 

Senggugut, biasanya dikenali sebagai tanda haid, adalah proses semula jadi yang berlaku pada wanita yang tidak hamil kira-kira setiap bulan. Ia melibatkan pelepasan kitaran darah, rembesan, dan serpihan tisu dari rahim.

Haid adalah bahagian penting dalam kitaran pembiakan dan mewakili penyesuaian semula rahim kepada keadaan tidak hamil selepas ovulasi. Ia biasanya berlangsung selama beberapa hari hingga seminggu dan disertai dengan pelbagai perubahan hormon dalam badan.

Kitaran menstruasi adalah satu siri perubahan yang badan anda alami setiap bulan apabila anda tidak hamil. Ia berlaku kerana hormon dalam badan anda.

Hormon ini menjadi penghantar kimia yang bergerak melalui darah untuk memberitahu bahagian badan berbeza dan apa yang perlu dilakukan.

Perubahan dalam kitaran berlaku kerana dua hormon: estrogen dan progesteron. Estrogen menyebabkan lapisan rahim (rahim) terkumpul dengan darah dan tisu untuk menyokong telur yang disenyawakan (embrio).

Progesteron menyebabkan lapisan ini rosak jika tiada telur yang disenyawakan. Perubahan dalam lapisan ini menyebabkan pendarahan dari faraj pada masa yang berbeza semasa setiap kitaran.

Berapa lama tempoh haid

Panjang dan kitaran menstruasi boleh berbeza dengan ketara antara wanita. Secara purata, kitaran haid berlangsung kira-kira 28 hari, dikira dari hari pertama haid hingga hari pertama haid anda yang seterusnya.

Walau bagaimanapun, kitaran biasa adalah antara 21 hingga 35 hari.

Tempoh haid atau fasa haid juga boleh berbeza-beza, tetapi biasanya berlangsung 3 hingga 7 hari. Jumlah darah yang hilang pula antara 20 hingga 80 mililiter.

Sesetengah wanita mungkin mengalami pendarahan yang lebih ringan dan lebih pendek, manakala yang lain mungkin mengalami pendarahan yang lebih berat dan lebih lama.

Kitaran haid pendek

Adalah normal untuk kitaran menstruasi anda berubah mengikut peredaran masa. Apabila anda semakin tua, ia mungkin menjadi lebih pendek.

Kitaran haid dianggap tidak normal jika terlalu pendek, iaitu kurang dari 21 hari, atau terlalu panjang, iaitu lebih dari 35 hari.

Apabila kitaran haid pendek dan anda tidak hamil atau menggunakan kontraseptif hormon, itu boleh menandakan sindrom ovari polikistik (PCOS).

PCOS adalah keadaan di mana ovari menghasilkan terlalu banyak hormon lelaki. Itu boleh menyebabkan haid tidak teratur, ketidaksuburan dan masalah lain.

Jika kitaran haid tak teratur, berubah secara tiba-tiba, atau memiliki perbezaan yang signifikan dari sebelumnya, disarankan untuk berkonsultasi dengan doktor atau ahli kesihatan untuk penilaian dan rawatan lanjut.

Faktor yang mempengaruhi kitaran menstruasi

  • Umur: Kitaran menstruasi selalunya tidak stabil pada awal remaja selepas haid pertama (menarche) dan sebelum mereka mencapai konsistensi kitaran biasa.
  • Kehamilan dan Penyusuan Susu Ibu: Kehamilan dan penyusuan susu ibu boleh menjejaskan kitaran haid, dan sesetengah wanita mungkin mengalami kelewatan atau ketidakteraturan selepas bersalin.
  • Tekanan: Tahap tekanan yang tinggi boleh menjejaskan pengeluaran hormon dalam badan dan membawa kepada kitaran yang tidak teratur.
  • Penyakit dan Gangguan Perubatan: Sesetengah keadaan perubatan seperti sindrom ovari polikistik (PCOS) atau gangguan tiroid boleh menjejaskan kitaran haid.
  • Berat Badan: Tahap rendah lemak badan atau obesiti boleh menjejaskan kitaran haid. Wanita dengan indeks jisim badan (BMI) yang terlalu rendah atau terlalu tinggi mungkin mengalami ketidakteraturan.
  • Aktiviti Fizikal: Senaman berat atau aktiviti fizikal yang sengit boleh menjejaskan kitaran haid anda, terutamanya jika ia menyebabkan penurunan berat badan yang ketara.
  • Penggunaan perancang keluarga: Penggunaan kontraseptif hormon, seperti pil perancang kehamilan atau suntikan hormon, boleh menjejaskan kitaran menstruasi.

Cara kira kitaran haid

Wanita selalunya akan keliru atau mungkin tidak begitu tahu tentang cara kira kitaran haid mereka. Hal ini kerana terdapat beberapa cara berbeza untuk melakukannya.

#1. Mencatat hari pertama haid dan jangkaan haid seterusnya

Cara kira kitaran ini adalah dengan mengira hari antara hari pertama anda mendapat haid dan hari sebelum anda menjangkakan haid yang seterusnya.

Ini dapat memberikan gambaran tentang berapa lama kitaran haid normal anda biasanya berlangsung, tetapi mungkin tidak tepat untuk setiap bulan.

#2. Menggunakan kalkulator kitaran haid

Cara kira kitaran haid yang seterusnya adalah dengan menggunakan kalkulator kitaran haid. Ia membantu menentukan masa ovulasi berlaku supaya anda boleh mengetahui bila pembuahan mungkin berlaku jika anda dan pasangan sedang ikhtiar hamil.

Kalkulator kitaran haid juga menyediakan maklumat penting lain seperti berapa banyak lendir subur yang terdapat pada setiap hari kitaran anda dan jenis gejala yang dikaitkan dengan ovulasi (cth., payudara lembut atau sakit kepala).

Kepentingan mengira kitaran menstruasi

Memantau kitaran menstruasi mempunyai beberapa kepentingan untuk kesihatan dan kehidupan wanita. Berikut ialah beberapa sebab mengapa pengiraan kitaran anda penting:

  • Menentukan Tempoh Subur: Dengan mengira kitaran haid, wanita boleh mengetahui bila tempoh subur mereka berlaku. Tempoh subur ialah masa di mana peluang untuk hamil lebih tinggi kerana telur sudah matang dan sedia untuk disenyawakan. Dengan mengetahui bila masa subur berlaku, wanita boleh merancang atau mengelak kehamilan dengan lebih baik.
  • Mengesan Masalah Kesihatan: Kitaran haid yang teratur adalah tanda kesihatan reproduktif yang baik. Perubahan atau ketidakteraturan dalam kitaran haid anda boleh menunjukkan masalah kesihatan, seperti sindrom ovari polikistik (PCOS), gangguan tiroid atau masalah hormon lain. Sekiranya terdapat penyelewengan atau perubahan yang ketara, melawat doktor untuk pemeriksaan lanjut adalah langkah yang bijak.
  • Pantau Kesihatan Reproduktif: Dengan mengira kitaran haid, wanita boleh memantau kesihatan reproduktif mereka dari semasa ke semasa. Kitaran haid yang teratur dan normal menandakan fungsi ovari yang sihat dan keupayaan pembiakan yang baik. Jika terdapat sebarang masalah atau perubahan, ini boleh memberi amaran kepada wanita tentang kemungkinan masalah yang memerlukan perhatian perubatan.
  • Mendiagnosis Keabnormalan atau Komplikasi: Menganggarkan kitaran haid boleh membantu wanita mengenal pasti keabnormalan atau komplikasi yang mungkin berlaku semasa haid, seperti pendarahan yang tidak normal, sakit yang berlebihan, atau simptom PMS yang teruk (sindrom prahaid). Dengan mengetahui gejala ini, wanita boleh mendapatkan rawatan atau sokongan perubatan yang sesuai.

Fasa haid wanita

Fasa haid dibahagikan kepada empat peringkat. Pertama ialah fasa haid, kedua ialah fasa folikel, ketiga ialah fasa ovulasi, dan keempat ialah apa yang kita panggil fasa luteal.

#1. Fasa haid

Fasa pertama kitaran haid dikenali sebagai fasa haid. Anda mendapat haid atau haid pada masa itu.
Apabila telur dari kitaran sebelumnya tidak disenyawakan, fasa ini bermula.

Tahap estrogen dan progesteron jatuh sejak kehamilan belum lagi berlaku. Lapisan rahim anda yang lebih tebal, yang biasanya menyokong kehamilan, tidak lagi berfungsi dan mengalir melalui faraj anda.

Darah, lendir, dan tisu semuanya dikeluarkan dari rahim semasa haid anda. Wanita sering menghabiskan 3 hingga 7 hari semasa fasa haid kitaran mereka.

Tetapi ia juga penting untuk diperhatikan bahawa sesetengah wanita haid lebih lama daripada yang lain.

#2. Fasa folikular

Fasa folikel bertindih sedikit dengan fasa haid dan bermula pada hari pertama haid anda dan berakhir apabila anda mengalami ovulasi.

Apabila hipotalamus anda mengarahkan kelenjar pituitari anda untuk mengeluarkan hormon perangsang folikel, fasa folikel bermula (FSH).

Ovari anda dirangsang oleh hormon ini untuk mencipta 5 hingga 20 kantung kecil yang dikenali sebagai folikel. Telur yang belum berkembang terdapat di dalam setiap folikel. Akhirnya, hanya telur yang paling sihat akan matang.

#3. Fasa ovulasi

Semasa fasa folikel, peningkatan tahap estrogen menyebabkan kelenjar pituitari anda mengeluarkan hormon luteinizing (LH). Inilah yang mencetuskan proses ovulasi.

Ovari anda menghasilkan telur matang semasa ovulasi. Tiub fallopio mengarahkan telur ke arah rahim, di mana sperma akan menyuburkannya.

Jika anda mempunyai kitaran haid wanita 28 hari, ovulasi berlaku sekitar hari ke-14 — berlaku di tengah-tengah kitaran haid wanita. Tempohnya adalah kira-kira 24 jam. Jika telur tidak disenyawakan dalam masa sehari, ia akan mati atau larut.

Anda hanya boleh hamil semasa fasa ovulasi kitaran haid anda.

#4. Fasa luteal

Folikel berubah menjadi korpus luteum selepas melepaskan telurnya. Progesteron dan mungkin estrogen adalah hormon utama yang dikeluarkan oleh struktur ini. Peningkatan hormon menjadikan lapisan rahim anda tetap tebal dan bersedia untuk implantasi telur yang disenyawakan.

Badan anda akan menjana human chorionic gonadotropin jika anda hamil. Ia mengekalkan lapisan rahim yang tebal dan membantu dalam mengekalkan korpus luteum.

Korpus luteum akan mengecut dan menyerap jika anda tidak dapat hamil. Ini mengakibatkan paras estrogen dan progesteron lebih rendah, yang mencetuskan permulaan haid anda.

Bila kitaran menstruasi bermula dan berakhir

Kitaran haid biasanya bermula sekitar masa baligh, yang biasanya berlaku antara umur 8 dan 15. Tempoh pertama, juga dikenali sebagai menarche, biasanya bermula kira-kira dua tahun selepas payudara mula berkembang dan bulu kemaluan mula tumbuh.

Walau bagaimanapun, adalah penting untuk ambil perhatian bahawa umur seorang gadis memulakan haid boleh berbeza-beza, dan pengalaman setiap orang adalah unik.

Sebaliknya, kitaran haid biasanya berakhir semasa perimenopause, fasa peralihan yang membawa kepada menopaus, yang boleh berlaku antara umur 45 dan 55.

Menopaus ditakrifkan sebagai ketiadaan haid selama 12 bulan berturut-turut dan biasanya dicapai sekitar umur 52 tahun secara purata.

Tanda nak period

Berikut adalah beberapa tanda nak period yang sering kali terjadi pada kebanyakan wanita: 

  • Kekejangan perut
  • Jerawat
  • Payudara lembut
  • Keletihan
  • Kembung perut
  • Masalah usus
  • sakit kepala
  • Perubahan emosi
  • Sakit pinggang bawah
  • Masalah tidur

Period tak teratur

Period tak teratur  merujuk kepada corak haid yang menyimpang daripada kitaran 28 hari biasa dan berlangsung selama empat hingga tujuh hari.

Walaupun purata tempoh kitaran ialah 29 hari, kitaran haid biasa boleh berkisar antara 21 hingga 35 hari.

Pelbagai faktor boleh menyumbang kepada period tak teratur, seperti perubahan hormon, tekanan, keadaan kesihatan tertentu, ubat-ubatan dan banyak lagi.

Tanda haid tak teratur adalah:

  • tempoh yang berlaku kurang daripada 21 hari atau lebih daripada 35 hari selang
  • kehilangan tiga atau lebih tempoh berturut-turut
  • mengalami pendarahan yang jauh lebih berat atau lebih ringan
  • mempunyai kitaran haid dengan perbezaan lebih daripada sembilan hari di antara mereka
    haid disertai dengan gejala seperti sakit teruk, kekejangan, loya, muntah, atau pendarahan antara haid

Waktu subur wanita

Masa subur wanita adalah tempoh di mana peluang untuk hamil adalah paling tinggi. Tempoh waktu subur wanita berlaku apabila telur matang dan sedia untuk disenyawakan, dan biasanya berlangsung selama beberapa hari dalam satu kitaran haid.

Ini kerana telur boleh bertahan selama kira-kira 24 jam selepas dikeluarkan dari ovari, manakala sperma boleh bertahan di dalam badan wanita selama beberapa hari.

Secara umumnya, waktu subur wanita berlaku sekitar pertengahan kitaran haid wanita. Walau bagaimanapun, disebabkan tempoh kitaran haid setiap wanita boleh berbeza, masa subur juga berbeza.

Kekerapan seks untuk hamil

Jika anda sedang cuba hamil, catatkan kitaran untuk memudahkan kerja “perancangan” anda.

Sama ada haid anda tetap atau tidak, jika anda cuba mendapatkan anak, peluang akan meningkat jika melakukan hubungan seks setiap dua atau tiga hari sepanjang kitaran haid.

Melakukan seks yang kerap dapat mengurangkan tekanan berbanding anda fokus mencuba pada masa anda fikir anda sedang ovum saja.

Jika kitaran tidak tetap, anda mungkin jarang ovum atau tidak ovum sama sekali. Catatkan tarikh anda mendapat haid.

Masalah dan kesakitan ketika haid

Berikut adalah beberapa masalah biasa yang boleh timbul semasa kitaran haid anda:

  • Kekejangan: Kekejangan adalah masalah haid yang biasa dialami oleh kebanyakan wanita. Ia boleh menjadi ringan atau teruk, berlangsung hanya beberapa minit atau sehingga beberapa jam.
  • Pendarahan: Sesetengah wanita mengalami pendarahan ringan atau berat antara haid. Ini dikenali sebagai pendarahan tompokan. Ia boleh berlangsung dari beberapa minit hingga beberapa hari.
  • Kencing yang menyakitkan: Jangkitan boleh menyebabkan kencing yang menyakitkan semasa tempoh anda dalam saluran kencing anda, yang boleh menyakitkan dan memalukan.
  • Kulit kering: Kulit kering di sekitar kawasan faraj semasa haid adalah perkara biasa bagi sesetengah wanita; orang lain mungkin mengalaminya hanya sekali-sekala. Jika anda mempunyai kulit kering di bahagian lain badan anda, ia mungkin disebabkan oleh keadaan asas seperti ekzema atau psoriasis.
  • Kebimbangan dan Kemurungan: Masalah haid adalah punca biasa kebimbangan dan kemurungan. Bagi sesetengah wanita, kesakitan boleh menjadi sangat teruk sehingga mereka mengalami kesukaran untuk berfungsi secara normal. Inilah yang anda perlu tahu tentang masalah haid yang paling biasa dan cara merawatnya.

Bila perlu jumpa doktor

  1. Anda tidak hamil dalam tempoh setahun mencuba dan berhubungan seks dua atau tiga kali seminggu
  2. Pendarahan antara kitaran atau selepas seks
  3. Berumur lebih 36 tahun
  4. Masalah kesihatan yang boleh memberi kesan pada kesuburan wanita

Doktor anda akan maklumkan mengapa anda tidak hamil dan berikan anda cadangan yang ada untuk anda.

Semoga artikel ini bermanfaat.

Peringatan: Anda tidak dibenarkan menyiar artikel ini di mana-mana laman web atau status Facebook yang lain, tanpa pemberian kredit dan pautan yang tepat lagi berfungsi pada artikel asal di laman theAsianparent Malaysia

Baca juga: Darah Haid Banyak & Lama, Mengapa Ini Terjadi? Ini Penjelasan Doktor

Baca juga: Hukum Bersetubuh Ketika Haid Adalah Haram, Isteri Kena Mandi Wajib Dulu Baru Boleh Bersama!

Baca juga: Punca Lambat Datang Haid Tapi Tidak Mengandung, Ini Perkara Penting Anda Kena Take Note