Human Papillomavirus atau HPV ialah kumpulan virus yang sering dikaitkan dengan jangkitan seksual. Walaupun kebanyakan jangkitan HPV hilang secara semula jadi, terdapat jenis tertentu yang boleh menyebabkan masalah serius seperti ketuat kelamin atau kanser. Justeru ketahui vaksin HPV untuk apa dan kepentingannya.
Lelaki dan wanita yang melakukan hubungan seks tanpa perlindungan berisiko dijangkiti HPV, tanpa mengira usia. Selain melalui hubungan seksual, jangkitan HPV juga boleh berlaku apabila mulut, tekak, atau kawasan sekitar alat kelamin bersentuhan dengan virus.
Vaksin HPV Untuk Apa?
Bagi sesetengah orang, anda mungkin kurang pendedahan tentang vaksin HPV untuk apa. Berikut beberapa kepentingan suntikan HPV:
1. Vaksin HPV Untuk Cegah Kanser Berpunca Oleh HPV
Vaksin HPV direka untuk melindungi tubuh daripada jenis Human Papillomavirus (HPV) tertentu yang boleh menyebabkan pelbagai jenis kanser, termasuk:
- Kanser serviks (paling kerap dikaitkan dengan HPV)
- Kanser dubur
- Kanser vulva dan vagina
- Kanser zakar
- Kanser orofarinks (bahagian tekak, belakang lidah, dan tonsil)
2. Vaksin HPV Mencegah Ketuat Kelamin
Selain kanser, vaksin HPV juga melindungi daripada strain HPV yang menyebabkan ketuat kelamin, iaitu jangkitan kulit pada kawasan alat kelamin yang boleh mengganggu keselesaan dan keyakinan diri.
3. Melindungi Lelaki dan Wanita
Walaupun sering dikaitkan dengan wanita kerana kaitannya dengan kanser serviks, vaksin HPV juga penting untuk lelaki. Ia membantu mencegah kanser zakar, dubur, dan orofarinks, serta melindungi pasangan daripada risiko jangkitan.
4. Vaksin HPV Mengurangkan Jangkitan
Vaksinasi HPV bukan sahaja melindungi individu yang menerima vaksin, tetapi juga membantu mengurangkan penularan virus dalam masyarakat. Dengan imuniti yang lebih meluas, risiko penyebaran virus dari satu individu ke individu lain dapat dikurangkan.
5. Suntikan HPV Untuk Elak Kanser
Vaksin ini paling berkesan jika diberikan sebelum seseorang menjadi aktif secara seksual, biasanya pada usia remaja. Namun, orang dewasa yang belum dijangkiti HPV juga masih boleh mendapat manfaat daripada vaksinasi ini.
Siapa Yang Perlu Suntikan HPV?
Suntikan HPV disarankan untuk individu yang memenuhi kriteria berikut:
1. Remaja Perempuan dan Lelaki (9 hingga 14 tahun)
Vaksin HPV disyorkan untuk kanak-kanak perempuan dan lelaki berusia antara 9 hingga 14 tahun sebagai langkah pencegahan awal. Pada usia ini, hanya dua dos vaksin diperlukan, dan ia lebih berkesan apabila diberikan sebelum terdedah kepada HPV.
2. Individu Berumur 15 hingga 26 tahun
Vaksin HPV juga disyorkan untuk individu yang berumur antara 15 hingga 26 tahun yang belum menerima vaksin sebelum ini atau belum lengkap dos vaksin mereka. Dalam kes ini, tiga dos vaksin diperlukan untuk memberikan perlindungan yang lebih baik.
3. Orang Dewasa (27 hingga 45 tahun)
Walaupun vaksinasi HPV tidak disyorkan secara rutin untuk individu berumur lebih daripada 26 tahun, mereka yang berumur antara 27 hingga 45 tahun boleh memilih untuk mendapatkan vaksin selepas berbincang dengan doktor, terutamanya jika mereka berisiko tinggi untuk terdedah kepada HPV.
4. Individu Berisiko Tinggi
Mereka yang mempunyai pasangan seksual baru atau berisiko tinggi terdedah kepada HPV, seperti pekerja seks atau individu dengan sistem imun yang lemah, juga disarankan untuk mendapatkan vaksin HPV.
5. Golongan Yang Belum Pernah Menerima Vaksin
Individu yang belum menerima vaksin HPV ketika kecil atau remaja dan belum terdedah kepada jenis HPV yang lebih berisiko, masih boleh mendapatkan vaksin sehingga usia 45 tahun, bergantung kepada nasihat doktor.
Vaksin HPV Di Malaysia
Sejak tahun 2010, Malaysia telah melaksanakan Program Imunisasi HPV di mana murid perempuan Tingkatan 1 atau remaja perempuan berusia 13 tahun ditawarkan imunisasi HPV.
Setiap murid hanya perlu menerima satu dos vaksin sahaja. Program ini bertujuan melindungi remaja perempuan daripada jangkitan HPV yang boleh menyebabkan kanser serviks.
Dari tahun 2010 hingga 2020, Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) berjaya memberikan imunisasi HPV kepada lebih 90% murid perempuan Tingkatan 1 setiap tahun secara purata.
Bagi memastikan tiada yang tercicir, KKM turut mempergiatkan usaha pemberian imunisasi HPV catch-up kepada murid yang belum menerima vaksin sebelum mereka tamat persekolahan.
Pertubuhan Kesihatan Dunia (WHO) mengesyorkan kanak-kanak/ remaja haruslah diberi vaksin HPV dan umur yang dicadangkan adalah 9 hingga 14 tahun.
Hal ini kerana tindakbalas imun pada masa ini adalah lebih kuat dan vaksin berkesan sebelum mereka didedahkan kepada virus HPV.
Berapa Kali Suntikan HPV
Secara amnya, vaksinasi HPV akan diberi dalam 3 dos untuk mencapai kesan yang terbaik untuk mencegah jangkitan HPV.
Dos kedua vaksin HPV biasanya diberi 2 bulan selepas dos pertama dan dos ketiga vaksin HPV akan diberi 4 bulan selepas dos kedua atau 6 bulan selepas dos pertama.
Kajian telah menunjukkan bahawa dos kedua dan ketiga vaksin HPV masih memberikan perlindungan yang berkesan terhadap jangkitan HPV walaupun pesakit telah lewat menerima suntikan HPV tersebut.
Cara Mendapatkan Suntikan HPV Malaysia
Jika anda seorang pelajar sekolah, anda boleh berjumpa dengan doktor di klinik kesihatan kerajaan atau Klinik Nur Sejahtera LPPKN untuk mendapatkan dos kedua dan ketiga vaksin HPV.
Jika anda bukan lagi seorang pelajar sekolah, anda boleh mengunjungi Klinik Nur Sejahtera LPPKN atau klinik swasta untuk mendapatkan vaksinasi tersebut.
Pastikan anda mendapatkan semua dos vaksin HPV secepat mungkin untuk memperoleh perlindungan yang terbaik dari jangkitan virus HPV.
Perkara Penting Tentang Vaksin HPV
- Vaksin ini mencegah jangkitan HPV baharu, tetapi ia tidak merawat jangkitan HPV yang sedia ada atau penyakit yang berkaitan dengannya.
- Vaksin berkesan apabila diberikan sebelum seseorang terdedah kepada HPV, biasanya sebelum seseorang mula aktif secara seksual.
- Walaupun kebanyakan individu dewasa yang aktif secara seksual telah terdedah kepada HPV, mereka mungkin belum terdedah kepada semua jenis HPV yang disasarkan oleh vaksin.
Suntikan HPV Harga
Anggaran harga suntikan HPV di Malaysia boleh berbeza bergantung kepada klinik atau hospital yang menyediakan perkhidmatan tersebut.
Secara purata, harga suntikan HPV untuk satu dos adalah antara RM150 hingga RM500.
Bagi mereka yang memerlukan keseluruhan siri vaksin (dua atau tiga dos), kos keseluruhan boleh mencapai RM450 hingga RM1,500 bergantung pada jenis vaksin yang digunakan dan tempat pemberian suntikan.
Harga ini boleh berbeza antara klinik swasta dan hospital kerajaan, dengan klinik swasta cenderung menawarkan harga yang lebih tinggi. Sebaiknya, pastikan untuk merujuk kepada klinik atau hospital pilihan anda untuk mendapatkan maklumat yang lebih tepat.
Suntikan HPV Untuk Wanita Berkahwin
Suntikan HPV untuk wanita yang sudah berkahwin masih disyorkan, terutamanya jika mereka belum pernah menerima vaksin sebelum ini atau belum melengkapkan dos vaksin. Walaupun wanita yang sudah berkahwin mungkin telah terdedah kepada beberapa jenis HPV melalui hubungan seksual, vaksin HPV masih boleh memberikan perlindungan terhadap jenis HPV yang mungkin belum pernah dijangkiti.
Berikut adalah beberapa perkara yang perlu dipertimbangkan bagi wanita yang sudah berkahwin:
1. Vaksinasi Sebelum Terdedah kepada Semua Jenis HPV
Vaksin HPV paling berkesan jika diberikan sebelum terdedah kepada virus ini. Namun, walaupun seseorang wanita sudah berkahwin, vaksin masih boleh memberikan perlindungan terhadap jenis HPV yang belum dijangkiti, mengurangkan risiko kanser serviks dan kanser lain yang berkaitan dengan HPV.
2. Bergantung kepada Usia dan Status Kesihatan
Wanita yang berumur antara 27 hingga 45 tahun boleh memilih untuk mendapatkan vaksin HPV selepas berbincang dengan doktor, terutamanya jika mereka berisiko tinggi atau ingin melindungi diri daripada jangkitan HPV yang boleh menyebabkan kanser serviks, vulva, faraj, dan kanser lain.
3. Vaksinasi untuk Perlindungan Jangka Panjang
Walaupun sudah berkahwin, vaksin HPV dapat memberikan perlindungan jangka panjang terhadap jenis HPV yang berisiko tinggi, dan mengurangkan risiko menghidap kanser yang berkaitan dengan virus tersebut
Kesan Sampingan Suntikan HPV
Vaksin HPV adalah selamat. Namun seperti pelalian/ vaksin lain, anda mungkin mengalami kesan sampingan suntikan HPV seperti sakit atau kurang selesa, bengkak dan kemerahan di tempat vaksinasi atau sakit kepala, lenguh, rasa lemah otot dan letih.
Pantang Larang Selepas Suntikan HPV
Selepas mendapatkan suntikan HPV, terdapat beberapa pantang larang atau langkah berjaga-jaga yang perlu diikuti untuk memastikan vaksin berkesan dan mengelakkan sebarang komplikasi. Berikut adalah beberapa panduan yang boleh diikuti selepas suntikan HPV:
1. Elakkan Aktiviti Fizikal Berat
Selepas suntikan, disarankan untuk mengelakkan aktiviti fizikal yang berat atau bersenam secara berlebihan dalam tempoh 24 hingga 48 jam selepas vaksinasi. Ini bagi mengelakkan kesan sampingan seperti kesakitan atau bengkak di tempat suntikan.
2. Elakkan Menggaru Tempat Suntikan
Elakkan menggaru atau menekan kawasan suntikan kerana ia boleh menyebabkan iritasi atau jangkitan. Jika terdapat kemerahan atau bengkak di tempat suntikan, gunakan kompres sejuk untuk mengurangkan rasa tidak selesa.
3. Minum Air yang Cukup
Pastikan anda minum banyak air selepas suntikan untuk memastikan tubuh anda terhidrasi dengan baik. Ini boleh membantu mengurangkan sebarang rasa pening atau keletihan yang mungkin berlaku selepas vaksinasi.
4. Hindari Pengambilan Alkohol dan Merokok
Walaupun tidak ada larangan mutlak, disarankan untuk mengelakkan pengambilan alkohol dan merokok dalam tempoh 24 jam selepas suntikan. Alkohol dan rokok boleh melemahkan sistem imun tubuh, yang mungkin mengurangkan keberkesanan vaksin.
5. Rehat Yang Cukup
Dapatkan rehat yang cukup selepas suntikan untuk membolehkan sistem imun anda bekerja dengan lebih baik. Rasa penat atau sedikit demam adalah kesan sampingan yang biasa selepas vaksinasi, dan rehat yang cukup dapat membantu tubuh pulih.
HPV Dan Kanser Serviks
HPV merupakan punca utama kanser serviks. Sesiapa sahaja yang aktif secara seksual berisiko dijangkiti, walaupun hanya mempunyai satu pasangan. Gejala mungkin tidak muncul selama bertahun-tahun selepas jangkitan, dan kanser serviks biasanya mengambil masa bertahun-tahun atau dekad untuk berkembang.
Di Malaysia, kanser serviks adalah kanser kedua paling biasa dalam kalangan wanita berumur 15 hingga 44 tahun. Walaupun begitu, ia adalah penyakit yang boleh dicegah. Kebanyakan kes kanser serviks berpunca daripada jangkitan HPV, terutamanya strain tertentu yang menyebabkan sel-sel di serviks bertindak secara tidak normal.
Serviks terdiri daripada dua jenis sel—kelenjar dan skuamosa—yang bertemu di zon transformasi. Pemeriksaan kawasan ini penting untuk mengenal pasti risiko kanser serviks. Selain itu, HPV juga dikaitkan dengan kanser lain seperti kanser dubur, vulva, zakar, dan orofarinks (bahagian mulut meliputi lidah belakang, tonsil, tekak, dan lelangit lembut).
Siapa Berisiko Kanser Serviks?
Risiko jangkitan HPV meningkat jika seseorang mempunyai pasangan seksual baharu. Sebaliknya, mereka yang berada dalam hubungan monogami jangka panjang kurang berkemungkinan dijangkiti HPV baharu.
Adakah Wanita Yang Telah Vaksin HPV Masih Perlu Buat Ujian Pap Smear?
Ya. Vaksin HPV tidak menggantikan ujian Pap. Skrining untuk kanser serviks dengan ujian Pap secara berkala bermula pada usia 21 tahun adalah bahagian penting dalam penjagaan kesihatan pencegahan.
Dapatkan perhatian perubatan dengan segera jika anda mengalami sebarang simptom kanser serviks. Beberapa simptom termasuk pendarahan faraj selepas hubungan seks, antara tempoh haid atau selepas menopaus; sakit pelvis; atau sakit semasa hubungan seks.
Kesimpulannya, vaksin HPV adalah langkah pencegahan yang sangat penting, terutamanya jika diberikan pada usia yang sesuai. Bagi mereka yang berumur 27 hingga 45 tahun, perbincangan dengan doktor dapat membantu menentukan sama ada vaksin ini sesuai untuk anda.
Peringatan: Anda tidak dibenarkan menyiar artikel ini di mana-mana laman web atau status Facebook yang lain, tanpa pemberian kredit dan pautan yang tepat lagi berfungsi pada artikel asal di laman theAsianparent Malaysia
Di theAsianparent Malaysia, penting bagi kami untuk membekalkan anda maklumat yang betul, penting dan tepat pada masanya. Tetapi ini tidak berfungsi sebagai alternatif untuk nasihat perubatan atau rawatan perubatan. theAsianparent Malaysia tidak bertanggungjawab terhadap mereka yang memilih untuk mengambil ubat berdasarkan maklumat daripada laman web kami. Jika anda mempunyai sebarang keraguan, kami mengesyorkan agar anda berunding dengan doktor anda untuk mendapatkan maklumat yang lebih jelas.
Ada isu keibubapaan yang buat anda risau? Jom baca artikel atau tanya dan dapat terus jawapan dalam app theAsianparent kami! Download theAsianparent Community di iOS dan Android sekarang!
