Saban tahun, pelbagai kes kemalangan jalan raya dilaporkan, dan tidak kurang juga kes tragik yang melibatkan kematian kanak-kanak akibat tercampak keluar daripada kenderaan.
Insiden ini terjadi apabila masih ramai ibu ayah yang mengambil mudah tentang penggunaan kerusi keselamatan kanak-kanak (car seat) dan tali pinggang keledar (safety belt) secara betul dan konsisten.
Statistik Kemalangan Melibatkan Kanak-Lanak di Malaysia
Menurut data daripada Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ) dan Polis Diraja Malaysia (PDRM), lebih daripada 2,000 kes kematian akibat kemalangan jalan raya dicatatkan setiap tahun.
Walaupun tidak semua melibatkan kanak-kanak, sebahagian besar daripadanya berkait rapat dengan kegagalan menggunakan peralatan keselamatan seperti kerusi keselamatan kanak-kanak atau Child Restraint System (CRS) dan tali pinggang keledar.
Kajian oleh Persatuan Keselamatan Jalan Raya Malaysia (MKJR) mendapati bahawa hampir 70% kanak-kanak tidak menggunakan kerusi keselamatan yang sesuai ketika berada di dalam kenderaan.
Lebih membimbangkan, terdapat sebilangan besar ibu bapa yang masih membiarkan anak mereka duduk di hadapan tanpa sebarang alat keselamatan, meriba anak sebagai penumpang dan mendukung anak sewaktu memandu.
Kepentingan Penggunaan Car Seat Anak
Penggunaan kerusi keselamatan kanak-kanak atau Child Restraint System (CRS) yang sesuai di kalangan penumpang kanak-kanak adalah penting memandangkan mereka amat mudah terdedah kepada kecederaan yang serius berbanding dengan penumpang dewasa sekiranya terlibat di dalam sesuatu pelanggaran kenderaan motor atau situasi kenderaan sedang membrek kecemasan.
Ini kerana, penumpang kanak – kanak mempunyai otot bahagian tengkuk yang lemah serta nisbah antara berat kepala dengan tubuh badan yang tinggi terutamanya bayi.
Penggunaan CRS adalah diwajibkan terhadap setiap penumpang kanak-kanak yang memenuhi kriteria seperti berikut:
- berumur di bawah 12 tahun;
- Berat kurang dari 36 kg; dan
- Tinggi kurang dari 136 cm.
Kerusi keselamatan kanak-kanak direka khas untuk menyesuaikan diri dengan saiz, berat dan struktur fizikal kanak-kanak. Ia berfungsi untuk:
-
Mengelakkan kecederaan akibat impak ketika berlakunya perlanggaran atau brek mengejut
-
Mengurangkan risiko tercampak keluar dari kenderaan
-
Menjaga posisi badan kanak-kanak supaya kekal stabil dan dilindungi daripada hentaman dalaman
-
Memberikan sokongan kepada bahagian kepala, leher dan tulang belakang kanak-kanak
Tanpa penggunaan car seat, seorang kanak-kanak yang duduk bebas dalam kenderaan boleh tercampak ke hadapan atau keluar dari tingkap dalam kemalangan walaupun pada kelajuan rendah, contohnya 40km/j.
Peranan Tali Pinggang Keledar Kanak-kanak
Bagi kanak-kanak yang telah melebihi had umur dan berat untuk menggunakan car seat, penggunaan tali pinggang keledar menjadi keperluan utama.
Walau bagaimanapun, tali pinggang keledar standard yang dipasang pada kenderaan direka untuk orang dewasa, justeru pemakaian tali pinggang keledar perlulah dipastikan sesuai mengikut ketinggian dan saiz badan kanak-kanak.
Tali pinggang keledar berfungsi:
-
Menahan tubuh daripada tercampak semasa kemalangan.
-
Mengurangkan hentakan kepada dada dan perut, terutama jika dipakai dengan betul.
-
Menstabilkan posisi duduk, terutama ketika mengambil selekoh tajam atau membrek secara mengejut.
Pemakaian tali pinggang keledar tanpa booster seat (untuk kanak-kanak yang belum cukup tinggi) boleh menyebabkan kecederaan serius pada bahagian perut atau leher kerana posisi tali tidak berada di tempat yang sesuai.
Jenis Car Seat Mengikut Umur dan Berat Kanak-Kanak
Penggunaan kerusi keselamatan perlulah mengikut spesifikasi umur, berat dan ketinggian kanak-kanak. Berikut adalah jenis-jenis car seat yang disyorkan:
1. Rear-Facing Car Seat (0 – 2 tahun)
Sesuai untuk bayi yang baru lahir sehingga berat kira-kira 13kg. Diletakkan dalam kedudukan menghadap belakang bagi melindungi kepala dan leher.
2. Forward-Facing Car Seat (2 – 5 tahun)
Diletakkan dalam kedudukan menghadap hadapan. Disertakan dengan tali keledar lima titik untuk sokongan menyeluruh.
3. Booster Seat (5 – 12 tahun)
Digunakan apabila kanak-kanak terlalu besar untuk car seat tetapi masih terlalu kecil untuk tali pinggang biasa. Membantu memastikan tali pinggang keledar berada pada kedudukan yang betul – merentasi bahu dan pinggang, bukan leher atau perut.
Undang-Undang Berkaitan di Malaysia
Mulai 1 Januari 2020, penggunaan kerusi keselamatan kanak-kanak diwajibkan di Malaysia di bawah peraturan UNR R44 dan R129.
Menurut peraturan ini, semua kanak-kanak berumur di bawah 12 tahun atau berat kurang daripada 36kg perlu duduk di dalam kerusi keselamatan yang bersesuaian. Kegagalan mematuhi peraturan ini boleh dikenakan saman maksimum RM300, dan dalam kes tertentu sehingga RM2,000 atau penjara.
Namun begitu, tahap pematuhan undang-undang ini masih rendah kerana wujud tanggapan bahawa penggunaan car seat menyusahkan, tidak selesa untuk anak atau terlalu mahal.
Salah Faham Berkaitan Car Seat dan Tali Pinggang Keledar
Masih terdapat beberapa salah faham yang menjejaskan usaha meningkatkan keselamatan kanak-kanak dalam kenderaan, antaranya:
-
“Anak duduk atas riba ibu sudah cukup selamat.”
Sebenarnya, dalam kemalangan, tubuh orang dewasa tidak mampu menahan impak dan boleh menghimpit atau mencederakan anak sendiri.
- “Perjalanan dekat tak perlu car seat.”
Statistik menunjukkan bahawa 70% kemalangan berlaku dalam lingkungan 10km dari rumah.
-
“Anak menangis kalau dipakaikan car seat.”
Ini boleh diatasi dengan latihan konsisten dan menjadikan car seat sebagai kebiasaan sejak awal usia.
Langkah Keselamatan Bayi & Kanak-Kanak
Bagi memastikan anak-anak sentiasa selamat dalam perjalanan, ibu bapa dan penjaga boleh mengambil langkah-langkah berikut:
-
Gunakan car seat mengikut umur dan berat anak
-
Pasang car seat mengikut arahan pengeluar dengan betul
-
Elakkan meletakkan car seat di tempat duduk hadapan kenderaan
-
Pastikan semua tali keledar dipasang kemas dan selesa
-
Didik anak-anak sejak kecil tentang pentingnya duduk dengan selamat
-
Jadikan penggunaan car seat satu kebiasaan, bukan sekadar pilihan
-
Lakukan pemeriksaan berkala ke atas kerusi keselamatan anak
-
Elakkan membeli car seat terpakai tanpa jaminan keselamatan
Tips Biasakan Anak Duduk Dalam Car Seat
Berikut ialah beberapa tip dalam gaya yang lebih formal untuk membiasakan anak duduk dalam kerusi keselamatan kanak-kanak (car seat):
1. Mulakan Pendedahan Awal Di Rumah
Sebelum menggunakan car seat semasa perjalanan, dedahkan anak kepada kerusi tersebut di rumah terlebih dahulu. Biarkan mereka duduk di dalamnya sambil bermain atau menonton rancangan kegemaran. Ini membantu anak mengenali dan menerima car seat sebagai sesuatu yang biasa dan selesa.
2. Wujudkan Persekitaran Menyeronokkan
Letakkan permainan lembut atau buku bergambar yang digemari anak di dalam car seat bagi menjadikannya satu tempat yang menyeronokkan. Jika anak mula mengaitkan car seat dengan pengalaman positif, mereka akan lebih mudah menerimanya.
3. Gunakan Audio Menenangkan
Memainkan muzik atau lagu kegemaran anak semasa berada dalam kereta boleh membantu menenangkan mereka dan menjadikan suasana lebih mesra. Anak juga akan belajar mengaitkan penggunaan car seat dengan pengalaman yang menyenangkan.
4. Beri Pujian
Apabila anak berjaya duduk di dalam car seat tanpa meragam, berikan pujian dengan kata-kata yang positif. Ganjaran kecil seperti pelekat atau pelukan juga boleh digunakan sebagai galakan awal.
5. Mulakan Dengan Perjalanan Pendek
Jika anak belum biasa duduk dalam car seat, mulakan dengan perjalanan singkat sahaja. Ini boleh mengelakkan anak daripada cepat bosan atau tidak selesa. Setelah mereka semakin terbiasa, barulah jarak perjalanan ditingkatkan secara beransur-ansur.
Kesimpulannya, memastikan keselamatan anak ketika menaiki kenderaan bukan sekadar tanggungjawab, tetapi tanda kasih sayang sebenar. Walaupun mungkin kelihatan remeh atau membebankan, penggunaan car seat dan tali pinggang keledar adalah langkah asas tetapi sangat penting dalam menyelamatkan nyawa.
Jangan tunggu tragedi berlaku untuk mula bertindak. Nyawa anak kita, amanah yang tidak ternilai.
Semoga artikel ini bermanfaat.
Peringatan: Anda tidak dibenarkan menyiar artikel ini di mana-mana laman web atau status Facebook yang lain, tanpa pemberian kredit dan pautan yang tepat lagi berfungsi pada artikel asal di laman theAsianparent Malaysia
Baca juga: Mencari Baby Car Seat Malaysia Yang Terbaik? Ini Pilihan Yang Boleh Pakai Dari Newborn Sampai Anak Masuk Tadika!
Baca juga: Panduan Penggunaan Car Seat Bayi & Kanak-Kanak Ikut Umur, Berat Dan Ketinggian, WAJIB Untuk Tahun 2020
Baca juga: Jangan Salah Set Posisi Car Seat Hanya Sebab Nak Bagi Anak Baring, Boleh Undang Padah!
Ada isu keibubapaan yang buat anda risau? Jom baca artikel atau tanya dan dapat terus jawapan dalam app theAsianparent kami! Download theAsianparent Community di iOS dan Android sekarang!
